Sytuacje, w których pracownik – ojciec wychowujący dziecko ma prawo do absencji macierzyńskiej
Pierwszą niezwykle istotną zmianą jest poszerzenie katalogu okoliczności, w których pracownik – ojciec wychowujący dziecko będzie mógł wykorzystać urlop macierzyński. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 180 § 7 kodeksu pracy w razie zgonu pracownicy lub porzucenia przez nią dziecka w czasie urlopu macierzyńskiego, pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do niewykorzystanej części tego urlopu.
Jak wynika natomiast z treści dodanego art. 1821b § 1 kodeksu pracy w razie zgonu matki dziecka niebędącej pracownicą albo porzucenia przez nią dziecka, a także jeżeli matka dziecka niebędąca pracownicą legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji i stan jej zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego – na warunkach i w okresie, w którym z tego urlopu lub z tych urlopów mogłaby korzystać matka dziecka będąca pracownicą.
Prawo rezygnacji matki z pozostałej części urlopu macierzyńskiego
Aktualnie obowiązujące przepisy zezwalają na rezygnację z urlopu macierzyńskiego przez matkę nie wcześniej niż po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Zgodnie bowiem z art. 180 § 5 kodeksu pracy dopiero po tym czasie co do zasady pracownica może zrezygnować z tej absencji.
Nowe przepisy przewidują natomiast, iż „pracownica legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, której stan zdrowia uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu; w takim przypadku niewykorzystanej części tego urlopu udziela się pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko, na jego pisemny wniosek.”.
Podsumowując….
Nowelizacja Działu Ósmego kodeksu pracy oznacza, iż pracownik – ojciec wychowujący dziecko będzie mógł wykorzystać pozostałą część urlopu macierzyńskiego w następujących sytuacjach:
- porzucenie dziecka przez matkę,
- zgon matki dziecka,
- jeśli matka nie może sprawować nad dzieckiem opieki w sytuacji, gdy np. sama jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.
To także prawo pracownika – ojca wychowującego dziecko do wnioskowania o udzielenie absencji rodzicielskiej łącznie (urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński, urlop rodzicielski) na zasadach wynikających z art. 1791 kodeksu pracy (art. 1821b § 2).
Tryb i zasady wnioskowania przez pracownika – ojca wychowującego dziecko o udzielenie takiego urlopu (urlopów) zostały ujęte w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw.