Na niektórych stanowiskach warunkiem zatrudnienia pracownika jest posiadanie przez niego szczególnych uprawnień. Bez nich nie jest możliwe wykonywanie obowiązków pracowniczych. Dlatego też, jeśli pracownik w sposób zawiniony je utraci, to musi liczyć się z konsekwencjami.

Ustawodawca przewidział szczególną procedurę, która umożliwia pracodawcy rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem, który w sposób zawiniony utracił uprawnienia niezbędne do wykonywania pracy w trybie natychmiastowym. U podstaw takiej regulacji stało założenie, że dalsze zatrudnianie pracownika bez niezbędnych uprawnień jest bezcelowe. Zgodnie z treścią art. 52 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Z omawianego trybu można skorzystać jedynie względem pracownika, który dla wykonywania danego rodzaju pracy musi legitymować się udokumentowanymi uprawnieniami. Chodzi o wszystkie potwierdzone stosownymi dokumentami wymogi kwalifikacyjne, bez których wykonywanie pracy na danym stanowisku nie jest możliwe. Zatem tryb ten nie znajdzie zastosowania wobec pracownika, który określonych kwalifikacji jeszcze nie nabył, na przykład nie zdał egzaminu na prawo jazdy czy egzaminu zawodowego. Pracownik powinien zostać ich pozbawiony na podstawie orzeczenia sądu lub decyzji kompetentnego organu. Decydujące znaczenie ma zatem nie sam czyn zawiniony przez pracownika, lecz stwierdzenie jego skutków w sferze uprawnień zawodowych przez właściwy organ. Co do zasady, dla zastosowania omawianego trybu, utrata uprawnień musi mieć charakter długookresowy, trwały, a nie jedynie przejściowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt II PK 139/14).

Pracodawca może się powołać na art. 52 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy jedynie w przypadku, gdy pracownik utracił niezbędne uprawnienia z własnej winy. Wobec tego nie jest możliwe powołanie się na tę okoliczność, jeżeli pracownik utracił uprawnienia do wykonywania zawodu w sposób niezawiniony przez siebie, na przykład wskutek choroby.