Zasiłek macierzyński, gdy matka dziecka jest niezdolna do samodzielnej egzystencji

Matka niezdolna do samodzielnej egzystencji podlegająca ubezpieczeniu

W przypadku matki niezdolnej do samodzielnej egzystencji, która urodziła dziecko w trakcie ubezpieczenia chorobowego, bez względu na to czy niezdolność ta powstała przed porodem, czy po porodzie, będzie korzystała z zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 8 tygodni. Dopiero po wykorzystaniu tego okresu z uprawnień, jakie przysługują matce będzie mógł skorzystać ubezpieczony ojciec dziecka lub inny ubezpieczony członek najbliższej rodziny, bowiem po wykorzystaniu 8 tygodni zasiłku macierzyńskiego po porodzie, matka dziecka, która nie może sprawować osobistej opieki nad dzieckiem może zrezygnować z pobierania tego zasiłku za dalszy okres. Jeżeli niezdolność do samodzielnej egzystencji matki dziecka powstanie po porodzie, po wykorzystaniu 8 tygodni zasiłku macierzyńskiego, prawo do zasiłku dla innych ubezpieczonych uprawnionych do jego wypłaty nastąpi od dnia następnego po dniu, w którym powstała niezdolność matki do samodzielnej egzystencji.

W okresie 8 tygodni, gdy matka niezdolna do samodzielnej egzystencji korzysta z zasiłku macierzyńskiego, ubezpieczonemu ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny przysługuje prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego w wymiarze do 56 dni. W  przypadku gdy zachodzi konieczność, by zająć się dzieckiem zaraz po jego narodzeniu, najpierw może on skorzystać z dodatkowego zasiłku opiekuńczego, a następnie z zasiłku macierzyńskiego za pozostały okres, do momentu gdy stan zdrowia matki nie umożliwi jej osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub do końca okresu, za jaki przysługuje zasiłek macierzyński w związku z urlopami związanymi z rodzicielstwem, gdy stan zdrowia matki nie zmieni się.

Matka niezdolna do samodzielnej egzystencji nie podlegająca ubezpieczeniu

W przypadku nieubezpieczonej matki dziecka, od dnia porodu lub dnia powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji, jeśli nastąpi ona po porodzie, prawo do zasiłku macierzyńskiego nabędzie ubezpieczony ojciec dziecka lub inny ubezpieczony członek najbliższej rodziny. Matka z powodu braku ubezpieczenia nie będzie korzystała z zasiłku macierzyńskiego przez pierwsze 8 tygodni.  Dlatego też w przypadku, gdy niezdolność do samodzielnej egzystencji nieubezpieczonej matki dziecka powstanie przed porodem, ubezpieczonemu ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny będzie przysługiwał zasiłek w pełnym wymiarze.

W przypadku, gdy niezdolność do samodzielnej egzystencji nieubezpieczonej matki dziecka powstanie po porodzie, zasiłek macierzyński należny innym ubezpieczonym uprawnionym do jego pobrania będzie przysługiwał od dnia następnego po dniu ustalonym jako dzień powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji do końca okresu za jaki przysługują urlopy macierzyński i rodzicielski liczonego od dnia porodu dziecka.

W obydwu przypadkach dowodem niezbędnym do wypłaty zasiłku jest orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji matki dziecka wydane przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS, rzeczoznawcę KRUS lub orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym wydane przez  zespół orzekania o niepełnosprawności.

Podstawa prawna:

• art. 29 ust. 5, art. 29 ust. 9 pkt 3 oraz art. 32a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.);
• ust 120, 121, 229 i 230 komentarza do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.)