Zasiłek macierzyński może być wypłacany na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników albo ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Zasiłek wypłacany z ubezpieczenia społecznego rolników korzysta ze zwolnienia od opodatkowania, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8a o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zasady jego przyznawania zostały określone w art. 35a i 35b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Ogólne zwolnienie nie ma zastosowania do zasiłków otrzymywanych na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Co do zasady świadczenie to podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, na zasadach ogólnych, według skali podatkowej.

Niektóre grupy podmiotów pobierających zasiłek macierzyński mogą od połowy 2022 roku skorzystać ze zwolnienia omawianego świadczenia od opodatkowania. Zwolnienie przysługuje ubezpieczonym, którzy pobierają zasiłek macierzyński i mają prawo do jednej z ulg podatkowych. Wśród nich znajdują się:

• ulga dla młodych – dotyczy osób, które nie ukończyły 26 roku życia;
• ulga na powrót – dla osób, które na stałe wracają do Polski z zagranicy po 31 grudnia 2021 roku;
• ulga dla rodzin, które wychowują co najmniej czworo dzieci;
• ulga dla osób, które pracują po osiągnięciu wieku emerytalnego, a zasiłek macierzyński może przysługiwać im między innymi, jeśli przyjmą dziecko lub dzieci na wychowanie;

W każdym przypadku wolny od opodatkowania jest przychód, którego łączna wartość nie przekracza 85 528 złotych.

Osoba, która chce skorzystać z zerowego PIT musi złożyć stosowny wniosek do ZUS. W przypadku, gdy przysługuje jej ulga dla młodych będzie to wniosek o obliczenie zaliczek z uwzględnieniem zwolnienia (ZPM), natomiast w pozostałych przypadkach – oświadczenie o spełnienie warunków do stosowania ulgi (ZPO). Trzeba pamiętać, że jeżeli zmienią się okoliczności faktyczne, a więc na przykład pobierający zasiłek macierzyński straci prawo do danej ulgi, to powinien o tym poinformować ZUS.