Zasiłek macierzyński przysługuje każdej matce zgłoszonej do ubezpieczenia chorobowego, która urodzi bądź przyjmie na wychowanie dziecko w wieku do 7 lat lub 10 lat, jeżeli wobec tego dziecka został odroczony obowiązek szkolny. W wyjątkowych sytuacjach prawo do zasiłku macierzyńskiego nabywa również ubezpieczony – ojciec dziecka lub inny członek najbliższej rodziny.
Zasiłek macierzyński przysługuje za okres udzielonego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Jednak jego wysokość za każdy z tych okresów jest różna i wynosi:
- 100% podstawy wymiaru zasiłku – za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego;
- 70% podstawy wymiaru zasiłku – za okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego;
- 81,5 % podstawy wymiaru zasiłku – za okresy urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, pod warunkiem, że pracownica nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie (albo po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza), złoży wniosek o udzielenie po urlopie macierzyńskim albo urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego zmniejsza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy, udzielającego takiego urlopu (art. 31 ust. 4a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).