Przykładem wątpliwości, które mają praktycy, jest niedawno otrzymane przez nas pytanie:
„Niedawno rozwiązaliśmy stosunek pracy z jednym z pracowników, który miał bardzo dużo niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego (pracownik miał niewykorzystany urlop wypoczynkowy za lata 2009 – 2011). W związku z rozwiązaniem wypłaciliśmy pracownikowi ekwiwalent pieniężny stosując współczynnik urlopowy ustalony dla 2011r. (czyli 21) oraz odnosząc się do wynagrodzenia otrzymywanego aktualnie przez pracownika. Pracownik zagroził nam skargą do PIP podnosząc, że ustalając jego ekwiwalent za urlop, do którego nabył prawo w 2009r., powinniśmy stosować reguły wówczas obowiązujące, a nie przyjęte w 2011r. W istocie chodzi o to, że wynagrodzenie pracownika w 2009r. było prawie dwukrotnie wyższe niż otrzymywane przez niego w 2010r. i 2011r. Czy powinniśmy zmienić nasze postępowanie?”
Żądanie podniesione przez pracownika nie znajduje podstaw w obowiązującym porządku prawnym. Przede wszystkim prawo pracownika do ekwiwalentu powstaje w momencie rozwiązania stosunku pracy. W tej dacie uprawnienie pracownika do udzielenia mu urlopu wypoczynkowego przekształca się w uprawnienie pieniężne (czyli prawo do ekwiwalentu). Zmiana charakteru uprawnienia dotyczy przysługującego pracownikowi w dacie rozwiązania stosunku pracy urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik mógł nabyć prawo w innym roku, niż rok ustania stosunku pracy, tak jak to wskazano w treści pytania. Nie zmienia to jednak fakty, że do ustalenia wysokości świadczenia należnego pracownikowi będziemy stosować uregulowania obowiązujące w chwili ustania stosunku pracy (a więc przede wszystkim współczynnik urlopowy ustalony dla 2011r.), nawet jeżeli wypłacamy ekwiwalent za urlop, do którego pracownik nabył prawo w 2009r. i 2010r.
Odnośnie wpływu obniżenia wynagrodzenia pracownika w latach 2010 i 2011 w stosunku do wynagrodzenia, do którego był uprawniony w 2009r., na wysokość świadczenia należnego pracownikowi, należy zaznaczyć, że reguły ustalania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy określa precyzyjnie § 16 i nast. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 ze zmianami oraz z 2009 r. Nr 174, poz. 1353). Ustalając wysokość tego świadczenia, pracodawca będzie musiał uwzględnić zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące w dłuższym okresie czasu (na przykład zgodnie z § 16 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu. Natomiast składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu. Brak jest zatem podstaw do uwzględnienia żądań pracownika, a potencjalna skarga do PIP nic w tym zakresie nie zmieni.