Wyjazd na szkolenie nie stanowi podróży służbowej. Oznacza to, że w jego czasie, co do zasady, pracownikowi nie przysługują świadczenia, które ustawodawca przewiduje dla pracowników przebywających w podróży służbowej. Nie ulega jednak wątpliwości, że w czasie takich wyjazdów pracownicy uzyskują inne świadczenia. Jakie mają one charakter na gruncie przepisów podatkowych?

Wyjazd szkoleniowy opłacony przez pracodawcę stanowi formę podnoszenia przez pracownika kwalifikacji zawodowych, do których odnosi się art. 103¹ kodeksu pracy. Następuje on zazwyczaj z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą, a jego celem jest zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego. Przepisy, o których mowa w przytoczonej normie, odnosi się do przywołanej już wcześniej regulacji kodeksu pracy w przedmiocie podnoszenia kwalifikacji z inicjatywy lub za zgodą pracodawcy (art. 103¹ – 103⁵ kodeksu pracy). Jednak podczas wyjazdu szkoleniowego wartość szkoleń nie stanowi jedynego przysporzenia, jakie może uzyskać pracownik. Oprócz tego są jeszcze ewentualne koszty przejazdu na miejsce docelowe, koszty noclegu, wyżywienia, itp. Aby ich wartość można było traktować jako przychód pracownika podlegający opodatkowaniu, to muszą one spełniać następujące przesłanki:

• świadczenie jest spełniane za zgodą pracownika,
• świadczenie leży w interesie pracownika,
• pracownik osiąga konkretną korzyść w majątku.

W omawianych okolicznościach nie da się jednoznacznie stwierdzić, że przesłanki te są w każdym przypadku spełnione. Czasami pracownik nie może w pełni swobodnie podjąć decyzji o udziale w takim wyjeździe. Ponadto zazwyczaj takie świadczenia są spełniane zarówno w interesie pracownika, jak i pracodawcy. Dzieje się tak, ponieważ podnoszenie przez pracownika kwalifikacji zawodowych wpływa pozytywnie na wykonywanie przez niego obowiązków pracowniczych, a w konsekwencji przekłada się na korzyść po stronie pracodawcy. Dodatkowo należy uznać, że zazwyczaj nie dochodzi do wypełnienia trzeciej przesłanki z uwagi na to, że pracownik mógłby nie ponieść podobnego kosztu w przypadku, gdyby taki wyjazd nie został mu zaproponowany przez pracodawcę. Dlatego też nie można przyjąć, że pracownik w ten sposób zaoszczędzi podobnego wydatku. Poza tym niezwykle trudne byłoby określenie kosztu udziału jednej osoby w takim szkoleniu w pełnym zakresie. O ile dałoby się zapewne wycenić koszt transportu czy noclegu, to istnieją także inne usługi, których przypisać konkretnej osobie się nie da.

Ze względu na opisane powyżej okoliczności trzeba uznać, że jeśli pracodawca zdecyduje się zorganizować dla swoich pracowników wyjazd szkoleniowy, to jego wartość w przeliczeniu na każdego pracownika będzie korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego.