Wliczenie okresu odbywania służby wojskowej do stażu pracy
Okres odbywania czynnej służby wojskowej podlega wliczeniu do stażu pracy jedynie w przypadkach określonych w art. 120 ust. 1 – 3 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 roku, poz. 827 z póź. zm.), zwanej dalej ustawą o powszechnym obowiązku obrony. Należą do nich następujące sytuacje:
- w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej pracownik podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby – czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy;
- w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej pracownik podjął pracę po raz pierwszy lub u innego pracodawcy niż ten, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby – czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę;
- w razie podjęcia przez pracownika pracy po upływie trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej – czas odbywania tej służby wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjęli pracę.
Terminy przewidziane w pierwszych dwóch przypadkach uważa się za zachowane, jeżeli pracownik nie mógł we wskazanym terminie podjąć zatrudnienia z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy (art. 120 ust. 4 ustawy o powszechnym obowiązku obrony).
Służba wojskowa a zakładowy staż pracy
Z treści art. 120 ustawy o powszechnym obowiązku obrony wynika, iż jedynie w sytuacji gdy pracownik podejmuje pracę w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia go z czynnej służby wojskowej u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, okres służby wojskowej zostaje zaliczony do tzw. zakładowego stażu pracy. Okres odbywania czynnej służby wojskowej zostanie zatem uwzględniony przy ustalaniu prawa pracownika do wszystkich uprawnień, w tym także uzależnionych tylko i wyłącznie od okresu zatrudnienia w danym zakładzie pracy, np. prawo do nagrody jubileuszowej.
W pozostałych dwóch przypadkach ustawodawca nie przewidział możliwości zaliczenia czynnej służby wojskowej do zakładowego stażu pracy. Oznacza to, iż okres służby wojskowej nie jest uwzględniany przy ustalaniu zakładowego stażu pracy i związanych z nim uprawnień.
Praca w szczególnych warunkach
Okres odbywania czynnej służby wojskowej może zostać zaliczony do okresu pracy w szczególnych warunkach. W wyroku z dnia 6 kwietnia 2006 roku Sąd Najwyższy wyjaśnił bowiem, iż okres zasadniczej służby wojskowej odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2006 roku, III UK 5/06).