Skopiuj link
Zasady dotyczące potrąceń z wynagrodzenia za pracę
W świetle aktualnie obowiązujących przepisów pracodawca dokonuje potrąceń z wynagrodzenia za pracę w dwóch przypadkach: gdy są to tzw. potrącenia ustawowe – tytuły wykonawcze, w tym alimentacyjne; kary porządkowe lub zaliczki (art. 87 kodeksu pracy) lub też gdy pracownik wyrazi zgodę na piśmie (art. 91 kodeksu pracy).
W przypadku pierwszych należy kierować się następującymi zasadami: kolejność potrąceń, granice potrąceń oraz kwoty wolne od potrąceń (art. 87 § 1 – § 8 oraz art. 871 kodeksu pracy). Przy pozostałych potrąceniach natomiast pracodawca musi posiadać pisemną zgodę pracownika, która nie może być blankietowa (vide uchwała SN z 4 października 1994 r., I PZP 41/94 oraz wyrok SN z 5 maja 2004 r., I PK 529/03).
Procedura dokonywania potrąceń ustawowych
Tzw. ustawowe potrącenia są przeprowadzane na zasadach przewidzianych w art. 880 i n. kodeksu postępowania cywilnego (kpc). Wynika z nich między innymi, iż egzekucja z wynagrodzenia za pracę należy do komornika przy sądzie rejonowym ogólnej właściwości dłużnika. Regułą jest więc dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia pracownika w postępowaniu egzekucyjnym (sądowym lub administracyjnym).
Warto przypomnieć, iż pracodawca jest zobowiązany współpracować z komornikiem w zakresie wskazanym w w/w przepisach kpc. Na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji jest obowiązany udzielać organowi egzekucyjnemu stosownych informacji.
Tytuły wykonawcze
W świetle art. 776 kpc tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Jak wynika natomiast z art. 333 § 1 pkt 1 kpc, co do rat alimentów płatnych po dniu wniesienia powództwa sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności; co do rat alimentów płatnych przed wniesieniem powództwa – za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące. W świetle art. 336 kpc rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje od chwili ogłoszenia wyroku lub postanowienia, którym go nadano, a gdy ogłoszenia nie było – od chwili podpisania sentencji orzeczenia. Oznacza to, iż wyrok sądu zasądzający alimenty jest tytułem wykonawczym dla alimentów płatnych po ogłoszeniu orzeczenia zasądzającego alimenty.
Kodeksowy wyjątek
Przepis art. 88 § 1 i § 2 kodeksu pracy stanowi, iż pracodawca dokonuje potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych także bez postępowania egzekucyjnego. Wyjątek stanowią sytuacje, w których alimenty mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie wszystkich należności alimentacyjnych lub też wynagrodzenie za pracę zostało zajęte w trybie egzekucji sądowej lub administracyjnej. Potrąceń pracodawca dokonuje na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego przy zachowaniu zasad obowiązujących w art. 87 kodeksu pracy.
Podsumowując…
Odpowiadając na Pani pytanie należy stwierdzić, iż pracodawca nie miał racji. Otrzymując bowiem od Pani pisemny wniosek oraz odpis wyroku sądowego zasądzającego alimenty jest zobowiązany do dokonywania potrąceń z wynagrodzenia Pani byłego męża na zasadach określonych w art. 87 kodeksu pracy. W świetle bowiem art. 98 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską, działa więc Pani w imieniu córki będącej wierzycielem.
