Pracownikowi – ojcu ustawodawca przyznał prawo do urlopu ojcowskiego. Z dyspozycji art. 1823 § 1 k.p. wynika, iż rzeczone uprawnienie przysługuje wyłącznie pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko. Nie jest natomiast konieczne, abypracownik-ojciec pozostawał w związku małżeńskim z matką dziecka.
Uprawnienie do urlopu ojcowskiego przysługuje zarówno ojcom biologicznych, jak i ojcom, którzy przysposobili dziecko. Pracownik-ojciec biologiczny może skorzystać z rzeczonego uprawnienia do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia. Natomiast pracownik – ojciec, który przysposobił dziecko, może skorzystać z prawa do urlopu ojcowskiego do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia (art. 1823 § 1 k.p.).
Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 2 tygodnie. Może on zostać wykorzystany jednorazowo albo w nie więcej niż w 2 częściach.
W przypadku korzystania z urlopu ojcowskiego w częściach żadna z części nie może być jednak krótsza niż tydzień.
Urlop ojcowski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika – ojca wychowującego dziecko. Powinien on zostać złożony w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Treść i załączniki do wniosku o udzielenie urlopu ojcowskiego określa § 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U. z 2015 r., poz. 2243 z późn. zm.).
Ustawodawca nałożył na pracodawcę obowiązek uwzględnienia wniosku o urlop ojcowski. Odmowa uwzględnienia wniosku pracownika-ojca stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 281 pkt 5 k.p.).
Powyższe prowadzi do wniosku, iż warunkiem skorzystania przez pracownika-ojca z uprawnienia do urlopu ojcowskiego jest wychowywanie przez niego dziecka oraz złożenie wniosku o urlop ojcowski przed upływem 24 miesięcy odpowiednio od urodzenia dziecka lub przysposobienia go. Ustawodawca nie uzależnia prawa do urlopu ojcowskiego ani od pozostawania w stosunku pracy w dniu narodzin albo przyjęcia dziecka na wychowanie, ani od pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą, u którego był zatrudniony w dniu urodzenia dziecka lub przyjęcia go na wychowanie. Tym samym w okresie, w którym pracownikowi przysługuje uprawnienie do urlopu ojcowskiego, pracownik może zmieniać pracodawców bez utraty prawa do urlopu ojcowskiego.
Pracownik traci uprawnienie do urlopu ojcowskiego z chwilą jego wykorzystania w całości. Informację o wykorzystaniu urlopu ojcowskiego w całości lub w części zamieszcza się w treści świadectwa pracy. Zgodnie § 2 pkt 8 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. z 2016, poz. 2292) w świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczeń społecznych, dotyczące m.in. wykorzystanego urlopu ojcowskiego.
Prawo do urlopu ojcowskiego ustaje również w przypadku upływu okresu, w którym pracownik miał prawo skorzystać z przedmiotowego uprawnienia, a także zaprzestania wychowywania przez pracownika dziecka.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta