Skopiuj link
Oprócz pierwszego urlopu w życiu przepisy prawa pracy znają jeszcze jeden rodzaj urlopu, do którego można nabyć prawo tylko raz w życiu. Mowa tutaj o uregulowaniu wynikającym z art. 158 Kodeksu pracy, który określa zwiększenie wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym. Urlop ten zwykło nazywać się mianem urlopu uzupełniającego. W praktyce urlop ten wyróżnia się jako szczególny typ urlopu wypoczynkowego, przysługujący niezależnie od urlopu podstawowego.
Do powstania po stronie pracownika prawa do urlopu uzupełniającego może dojść w praktyce w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, gdy bieg pracy zawodowej pracownika spowoduje osiągnięcie przez niego stażu pracy wynoszącego co najmniej 10 lat, a więc uprawniającego go do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni w roku kalendarzowym. Czasem jednak powstanie po stronie pracownika uprawnienia do urlopu uzupełniającego związane jest z ukończeniem przez niego szkoły w trakcie zatrudnienia i powstałą w ten sposób koniecznością wliczenia okresu nauki do „urlopowego” stażu pracy pracownika.
Nabycie przez pracownika prawa do urlopu uzupełniającego polega w istocie na modyfikacji prawa pracownika do kolejnego urlopu, polegającej na zwiększeniu wymiaru. Wymiar urlopu uzupełniającego jest stały i zawsze przy zatrudnieniu pełnowymiarowym wyniesie 6 dni roboczych. Nabycie przez pracownika tego uprawnienia następuje w dniu upływu 10 lat stażu pracy, a dopiero po upływie tego dnia pracownik może swoje uprawnienie zrealizować tj. wykorzystać urlop uzupełniający bądź urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze, o ile nie wykorzystał go jeszcze w danym roku kalendarzowym.
Zwiększenie wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi w danym roku kalendarzowym ma również wpływ na wymiar urlopu proporcjonalnego, o ile zajdzie potrzeba jego ustalenia. W tym miejscu należy odwołać się do § 3 rozporządzenia MPiPS z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Zgodnie z tym przepisem wymiar proporcjonalnego urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył u danego pracodawcy prawo do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze, ustala się uwzględniając wyższy wymiar tego urlopu.
A contrario jeśli będziemy ustalać wymiar urlopu proporcjonalnego pracownika, którego stosunek pracy ustał 31 lipca, a 10-letni staż pracy upłynie pracownika po tej dacie np. 31 sierpnia, to jego uprawnienia będziemy ustalać w oparciu o dotychczasowy wymiar. Dopiero ustanie stosunku pracy po tej dacie obligowałoby pracodawcę do ustalenia urlopu proporcjonalnego z uwzględnieniem 26-dniowego wymiaru urlopu w roku kalendarzowym.
Nabycie przez pracownika uprawnienia do urlopu uzupełniającego z upływem określonego dnia nie oznacza, że jest to zdarzenie nieprzewidywalne. Wręcz przeciwnie – planując przyszłość, jeśli chodzi o uprawnienia urlopowe przysługujące naszym pracownikom, musimy również uwzględnić moment nabycia przez nich prawa do urlopu uzupełniającego i zaplanować wykorzystanie przez pracownika tego urlopu (o ile udzielanie urlopu następuje u konkretnego pracodawcy w oparciu o plan, a nie w wyniku indywidualnych uzgodnień pomiędzy pracownikiem a pracodawcą). W praktyce mogą jednak wystąpić sytuacji, w których nie będzie mogli sprostać temu założeniu. Mowa tutaj o stanach faktycznych, w których pracownik nabędzie prawo do urlopu uzupełniającego w ostatnich dniach roku, a więc w sytuacji, w której nie będzie miał faktycznej możliwości zrealizowania swojego uprawnienia w roku nabycia do niego prawa. W takim stanie faktycznym urlop uzupełniający już chwilę po nabycia przez pracownika prawa do niego stanie się urlopem zaległym, a więc ograniczonym obowiązkiem udzielenia do końca pierwszego kwartału.