Skopiuj link
Okres ciąży
Z formalnego punktu widzenia od momentu przedłożenia pracodawcy zaświadczenia lekarskiego o stanie ciąży (art. 185 § 1 kodeksu pracy), pracownica podlega dodatkowej ochronie. Z jednej strony przyszła mama korzysta z gwarancji w ramach prawnej ochrony pracy, z drugiej natomiast – ograniczeniu ulega krąg prac, które może wykonywać. Z wiadomych względów jest to typowy okres ochronny dla matki.
Należy wspomnieć m.in. o takich przywilejach, jak: 100% wynagrodzenie / zasiłek chorobowy (w przypadku absencji chorobowej w okresie ciąży), ochrona trwałości zatrudnienia (z podziałem na rodzaje umów o pracę), zakaz pracy
w godzinach nadliczbowych oraz porze nocnej, czy też zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy.
Macierzyństwo
Jak wynika z aktualnie obowiązujących przepisów na tym etapie do skorzystania z uprawnień związanych z rodzicielstwem zostają zaproszeni pracownicy – ojcowie wychowujący dziecko. Zgodnie bowiem z art. 180 § 5 kodeksu pracy po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego pracownica ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu. Wówczas niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego na pisemny wniosek udziela się pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko.
W przypadku matki samotnie wychowującej dziecko wyłącznie ona będzie korzystała z:
-urlopu macierzyńskiego,
-dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
-urlopu rodzicielskiego.
Opieka nad dzieckiem
Opiekunom dzieci do lat 4 ustawodawca także przyznał pewne przywileje. Należy do nich warunkowy zakaz pracy w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz delegowania poza stałe miejsce pracy (art. 178 § 2 kodeksu pracy). Możliwość wykonywania pracy jest uzależniona od zgody pracownika.
W świetle art. 188 kodeksu pracy pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego płatne zwolnienie od pracy na 2 dni. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni z tego uprawnienia może korzystać jedno z nich. W sytuacji, w której matka samotnie wychowuje dziecko, niewątpliwie to jej będą przysługiwały wszystkie dni opieki nad dzieckiem.
Urlop wychowawczy
W przypadku urlopu wychowawczego ustawodawca wprost rozdzielił sytuacje, w których jeden z rodziców (np. matka samotnie wychowująca dziecko) ma nieco inne uprawnienia. Chodzi o pełny 36-miesięczny urlop w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
W świetle art. 186 § 9 i 10 kodeksu pracy rodzic dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy, jeżeli:
1)drugi rodzic dziecka nie żyje,
2)drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
3)drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu,
4)dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna.