Skopiuj link
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych
Poprzez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumieć należy zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika (art. 1031§ 1 k.p.). Jeżeli podnoszenie kwalifikacji następuje z inicjatywy lub za zgoda pracodawcy przepisy przyznają podnoszącemu kwalifikacje pracownikowi uprawnienie do urlopu szkoleniowego oraz zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, aby punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania (art. 1031§ 2 k.p.). Natomiast pracownik podnoszący kwalifikacje bez zgody pracodawcy ma prawo do zwolnienia z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia oraz do urlopu bezpłatnego. W tym przypadku wymiar zwolnienia i urlopu powinien zostać ustalony w porozumienia zawartym przez pracownika z pracodawcą (art. 1036 K.p.).
Ustawodawca nie wskazał formy, w jakiej pracodawca powinien wystąpić z inicjatywą lub wyrazić zgodę na podnoszenie przez pracownika kwalifikacji zawodowych. W związku z tym odpowiednie zastosowania w tym zakresie znajdą przepisy Kodeksu cywilnego o oświadczeniach woli. W szczególności z art. 60 k.c. wynika, iż wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Tym samym zgoda pracodawca na podnoszenie kwalifikacji może być wyrażona zarówno w sposób wyraźny (np. poprzez oświadczenie woli na piśmie), jak i dorozumiany (np. poprzez udzielenie urlopu szkoleniowego).
Świadczenia podstawowe
Jednym z podstawowych uprawnień pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe jest prawo do urlopu szkoleniowego. Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze:
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
- 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Prawo do urlopu szkoleniowego przysługuje tylko raz w związku z konkretnym egzaminem. W razie jego niewykorzystania urlop ten nie przechodzi na następny rok i nie przysługuje za niego ekwiwalent pieniężny.
Termin wykorzystania urlopu szkoleniowego ustalają strony stosunku pracy mając na względzie jego cel. Udzielenie urlopu szkoleniowego należy bowiem do kompetencji pracodawcy i pracownik nie może samodzielnie zdecydować kiedy z niego skorzysta.
Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe ma też prawo do zwolnienia z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, aby punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Pracodawca powinien udzielić zwolnienia od pracy w takim wymiarze, jaki będzie niezbędny, aby pracownik mógł dotrzeć na zajęcia takim środkiem komunikacji, jakim zazwyczaj się porusza, uczestniczyć z nich i ewentualnie wrócić do pracy.
Za czas urlopu szkoleniowego i korzystania za zwolnienia pracownikowi przysługuje wynagrodzenie ustalone według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy (§ 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 roku w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 roku, nr 62, poz. 289 z póź. zm.)).
Dodatkowe świadczenia
Zgodnie z art. 1033 k.p. pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie.
Cytowany artykuł pozwala pracodawcy przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia. Przepis nie określa rodzaju tych świadczeń, lecz jedynie wymienia ich przykłady. Zatem przyznanie a także rodzaj świadczenia zależne są od woli pracodawcy.
Umowa szkoleniowa
Pracodawca, który chce zobowiązać pracownika do pozostawania w stosunku pracy przez pewien czas po zakończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, powinien zawrzeć z nim umowę szkoleniową. Umowa powinna zostać zawarta na piśmie oraz wskazywać wzajemne prawa i obowiązki stron. Nie może ona zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy Kodeksu pracy (art. 1034 k.p.).
Umowa szkoleniowa może być zawarta maksymalnie na okres 3 lat, niezależnie od rodzaju i wysokości kosztów szkolenia (art. 1035 k.p.).
Zwrot kosztów
Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:
- który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,
- z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu w okresie na jaki została zawarta umowa szkoleniowa,
- który w okresie trwania umowy szkoleniowej rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem sytuacji gdy wypowiedzenia umowy o pracę nastąpiło z uwagi na mobbing,
- który w czasie trwania umowy szkoleniowej rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia, mimo braku ku temu przyczyn
jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń.
Zwrot następuje w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia (art. 1035 k.p.). W tym drugim przypadku pracownik w rzeczywistości zobowiązany będzie do zwrotu całości kosztów.
Należy podkreślić, iż pracownik zwraca tylko wartość poniesionych przez pracodawcę świadczeń dodatkowych. Nie zwraca natomiast kosztów poniesionych z tytułu świadczeń podstawowych, tj. urlopu szkoleniowego oraz zwolnienia z całości lub części dnia pracy na udział w zajęciach.
