Jak wynika z art. 25 § 2 kodeksu pracy umowa na okres próbny może poprzedzać każdą z umów o pracę. Maksymalny czas trwania umowy na okres próbny został ściśle określony przez ustawodawcę, który założył, że umowa na okres próbny nie może przekraczać 3 miesięcy. Jeżeli zatem strony ustaliłyby dłuższy czas jej trwania, postanowienie to może zostać uznane za nieważne. Co więcej umowa taka może być również uznana za umowę – w zależności od okoliczności sprawy – zawartą na czas określony lub nie określony. Wszelkie spory w tym zakresie możliwe będą do rozstrzygnięcia jedynie na drodze postępowania sądowego. W literaturze dopuszcza się natomiast możliwość przedłużenia tej umowy na mocy porozumienia stron, jeżeli zostałaby ona zawarta na czas krótszy niż 3 miesiące, jednak maksymalnie do 3 miesięcy.
Zasadą jest, że umowa na okres próbny może być zawarta na to samo stanowisko tylko raz. Ponowne zatrudnienie pracownika przez danego pracodawcę na okres próbny, nawet na innym stanowisku, ale przy faktycznym wykonywaniu takiej samej pracy, może zostać uznane za obejście prawa i prowadzić nawet do stwierdzenia, że umowa ta jest umową na czas nie określony. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26.08.1999 r. (sygn. akt I PKN 215/99) „ustalenie, że strony zawarły umowę o pracę na okres próbny w celu obejścia przepisów prawa powoduje nieważność postanowienia określającego rodzaj umowy. W konsekwencji umowę taką należy uważać za zawartą na czas nie określony, chyba że zgodnym zamiarem stron było zawarcie terminowej umowy o pracę.”.
Umowa na okres próbny kończy się, co do zasady, z upływem czasu na jaki została zawarta. Każda ze stron stosunku pracy może ją jednak wypowiedzieć, przy zachowaniu ustawowych okresów wypowiedzenia. Jak wynika z art. 34 kodeksu pracy, okres wypowiedzenia umowy na okres próbny uzależniony jest od czasu na jaki została zawarta i wynosi:
– 3 dni robocze – jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
– 1 tydzień – jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
– 2 tygodnie – jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Ponadto umowę na okres próbny można rozwiązać na mocy porozumienia stron i bez wypowiedzenia, jeżeli zostaną spełnione przesłanki uzasadniające takie rozwiązanie umowy.