Pracownik negatywnie doświadczony przez los może otrzymać od swoje pracodawcy świadczenie pieniężne, które pozwoli mu polepszyć zaistniałą sytuację. Zazwyczaj będzie to jednorazowa pomoc finansowa. Przyczyną jej wypłaty może być zdarzenie losowe wywołane klęską żywiołową, chorobą lub śmiercią kogoś bliskiego itp.

Przedmiotowe świadczenie powinno być wypłacane na zasadach i w wysokości określonej przez przepisy. Mogą one mieć charakter wewnątrzzakładowy. Stosowne regulacje zawierają również przepisy powszechnie obawiającego prawa, np. art. 72 ustawy Karta Nauczyciela. Zgodnie z treścią przywołanej normy nauczycielom przysługuje prawo do zapomogi zdrowotnej. Zdarzają się również sytuacje, iż pomimo braku stosownej regulacji prawnej pracodawca podejmuje decyzję o jej wypłacie.

Zapomoga stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych. Korzysta ona ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych – „wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:

a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,

b) z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6 000 zł”.

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia z podatku jest to, aby zapomoga została wypłacona w związku ze zdarzeniem losowym, klęską żywiołową, długotrwałą chorobą lub śmiercią oraz aby nie przekraczało limitu, jeśli pochodzi z innych źródeł niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. a. W języku potocznym pod pojęciem zdarzenia losowego rozumie się zdarzenie nieprzewidywalne, niezależne od woli człowieka, którego nie można uniknąć, pomimo zachowania należytej staranności. Klęskę żywiołową stanowi zdarzenie spowodowane działaniem sił przyrody, np. powodzie, huragany, gradobicie. Długotrwałą chorobą jest choroba wymagająca długotrwałego leczenia. Pojęcie to obejmuje chorobę przewlekłą, nieuleczalną oraz wrodzoną.

Przesłanki określone przez ustawodawcę każdorazowo powinien badać pracodawca. Natomiast osoba starającą się o świadczenie powinna udowodnić fakt leżący u podstaw wypłaty świadczenia.