Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązkowo podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu. Mogą również dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego. Wynika to z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym trzeba złożyć do ZUS na dokumencie zgłoszenia do ubezpieczeń ZUS ZUA. Objęcie ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony (art. 14 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia albo do końca stycznia danego roku kalendarzowego – w przypadku przedsiębiorcy korzystającego z małego ZUS, który rozpoczął lub wznowił prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu danego roku (jeśli termin ten jest krótszy niż 7 dni, to zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń) (art. 14 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od: 

• dnia, który zostanie wskazany we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie wyrejestrowania zostanie złożone, 
• dnia, w którym ustanie tytuł do podlegania temu ubezpieczeniu (np. kiedy działalność gospodarcza zostanie zakończona).