Szkolenia BHP dzieli się na:
- szkolenie wstępne obejmujące;
– instruktaż ogólny (szkolenie wstępne ogólne),
– instruktaż stanowiskowy (szkolenie wstępne na stanowisku pracy),
- szkolenia okresowe.
Instruktaż ogólny
W wyniku instruktażu ogólnego pracownik powinien zostać zapoznany z:
- podstawowymi przepisami BHP zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy oraz regulaminach pracy,
- przepisami i zasadami BHP obowiązującymi w danym zakładzie pracy,
- zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.
Instruktaż ogólny przeprowadza się przed dopuszczeniem do pracy dla wszystkich nowo zatrudnionych pracowników, studentów odbywających u pracodawcy praktyki studenckie, a także uczniów szkół zawodowych, zatrudnionych w celu praktycznej nauki zawodu.
Wstępne szkolenie ogólne prowadzi pracownik służby BHP lub osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracownik wyznaczony przez pracodawcę, posiadający zasób wiedzy i umiejętności pozwalające na właściwą realizację programu instruktażu.
Instruktaż stanowiskowy
Instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z:
- czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy,
- sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki,
- ryzykiem zawodowym związanym z wykonywana pracą,
- metodami bezpiecznego wykonywania pracy.
Przeprowadza się go dla pracownika zatrudnionego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych. Jest on również obowiązkowy dla pracownika przenoszonego na tego rodzaju stanowisko oraz ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu i studenta odbywającego praktykę studencką.
Szkolenie wstępne na stanowisku pracy przeprowadza się przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy na tym stanowisku. Trzeba pamiętać, że w sytuacji gdy pracownik wykonuje pracę na kilku stanowiskach, to powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z nich. Czas trwania instruktażu stanowiskowego jest uzależniony od:
- przygotowania zawodowego pracownika,
- dotychczasowego stażu pracy,
- rodzaju pracy,
- zagrożeń występujących na stanowisku pracy, na którym pracownik ma być zatrudniony.
Nie może być on jednak krótszy niż 8 godzin, a dla pracowników administracyjno-biurowych – nie krótszy niż 2 godziny.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza pracodawca lub osoba kierująca pracownikami (mistrz, kierownik), która została wyznaczona przez pracodawcę. Istotne jest, aby osoba taka posiadała odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz była uprzednio przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Szkolenie na stanowisku pracy powinno kończyć się sprawdzeniem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami BHP. Jego wynik stanowi podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na danym stanowisku.
Odbycie szkoleń wstępnych pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest następnie przechowywana w aktach osobowych pracownika.
Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.
Należy pamiętać, że szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Program szkolenia, jego tematykę, formy realizacji i czas trwania opracowuje pracodawca lub w porozumieniu z pracodawcą jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w zakresie BHP, na podstawie ramowych programów szkoleń. W każdym przypadku program szkolenia powinien być dostosowany do rodzajów i warunków prac wykonywanych przez uczestników szkolenia, a jego wersję ostateczną przechowuje pracodawca.