Mianowanie – dwa znaczenia
Termin mianowanie w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1379 z późn. zm.), zwanej dalej Kartą Nauczyciela, ma dwojakie znaczenie. Może on oznaczać stopień awansu zawodowego nauczycieli oraz podstawę prawną nawiązania stosunku pracy. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 lipca 2006 roku, „stopnie awansu zawodowego uzyskane przez nauczyciela nie łączą się bezpośrednio z podstawą nawiązania stosunku pracy. Są one szczeblami w karierze zawodowej nauczyciela, ich nadanie stanowi potwierdzenie osiągnięcia przez nauczyciela określonego poziomu kwalifikacji. Stopień awansu zawodowego, jakim legitymuje się nauczyciel, nie pozostaje bez wpływu na podstawę jego zatrudnienia.” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2006 r., sygn. akt II PK 148/06).
Przesłanki nawiązania stosunku pracy na podstawie mianowania
Mianowanie stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy z nauczycielami posiadającymi najwyższe stopnie awansu zawodowego, tj. nauczycielem mianowanym i nauczycielem dyplomowanym. Ponadto koniecznym jest kumulatywne spełnienie następujących warunków:
- posiada obywatelstwo polskie, z tym że wymóg ten nie dotyczy obywateli państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
- ma pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z praw publicznych,
- nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne w sprawie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne,
- nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
- nie był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną w postaci: zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania, w okresie 3 lat przed nawiązaniem stosunku pracy, albo karą dyscyplinarną wydalenia z zawodu nauczyciela,
- posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska;
- istnieją warunki do zatrudnienia nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony (art.10 ust. 5 Karty Nauczyciela).
Powyższe prowadzi do wniosku, iż uzyskanie przez nauczyciela stopnia nauczyciela mianowanego nie oznacza automatycznego przekształcenia stosunku pracy, na podstawie którego nauczyciel jest zatrudniony w mianowanie. Konieczne jest zaistnienie określonych ustawowo przesłanek (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2004 r., sygn. akt I PK 431/03; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2006 r., sygn. akt II PK 148/06).
Ustawodawca zabrania nawiązania stosunku pracy z nauczycielem, który nie spełnia warunków określonych w punktach od 2 do 7. Jedynie w przypadku gdy nie ma możliwości zatrudnienia osoby posiadającej wymagane kwalifikacje na podstawie umowy na czas określony w okolicznościach, o których mowa w art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela, można, za zgodą organu sprawującego nadzór pedagogiczny, zatrudnić nauczyciela, który był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania albo karą dyscyplinarną wydalenie z zawodu nauczyciela (art. 10 ust. 8 w zw. z art. 10 ust. 9 Karty Nauczyciela).
Nauczyciel, przed nawiązaniem stosunku pracy na podstawie mianowania, obowiązany jest przedstawić dyrektorowi szkoły informację z Krajowego Rejestru Karnego oraz informację z Centralnego Rejestru Orzeczeń Dyscyplinarnych (art. 10 ust. 8a, 8b Karty Nauczyciela).
Nawiązanie stosunku pracy na podstawie mianowania
Zgodnie z art. 10 ust. 5a Karty Nauczyciela stosunek pracy nawiązany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony przekształca się w stosunek pracy na podstawie mianowania z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym:
- nauczyciel uzyskał stopień nauczyciela mianowanego, o ile spełnione są określone powyżej warunki nawiązania stosunku pracy na podstawie mianowania,
- w przypadku nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego w czasie trwania umowy o pracę zostały spełnione określone powyżej warunki nawiązania stosunku pracy na podstawie mianowania.
Dyrektor szkoły obowiązany jest potwierdzić na piśmie przekształcenie podstawy prawnej stosunku pracy z umowy na czas nieokreślony w stosunek pracy na podstawie mianowania (art.10 ust. 5b Karty Nauczyciela). Potwierdzenie przez dyrektora szkoły zmiany podstawy prawnej nawiązania stosunku pracy ma charakter deklaratywny. Przekształcenie następuję bowiem z mocy prawa. Jego warunkiem jest zaistnienie ustawowo określonych warunków nawiązania stosunku pracy w drodze mianowania.
Stosunek pracy na podstawie mianowania nawiązuje się z dniem określonym w akcie mianowania. Jeżeli w akcie mianowania nie określono tej daty, stosunek pracy nawiązuje się z dniem doręczenia tego aktu (art. 13 Karty Nauczyciela).
Treść aktu mianowania
Akt mianowania stanowi dokument potwierdzający nawiązanie stosunku pracy na podstawie mianowania. Powinien on zawierać informacje pozwalające na ustalenie warunków pracy i płacy nauczyciela, w szczególności:
- stanowisko na jakim jest zatrudniony nauczyciel w rozumieniu art. 42 ust. 3 Karty Nauczyciela;
- miejsce pracy, np. szkoła podstawowa, liceum; jeżeli nauczyciel jest zatrudniony w zespole szkół akt mianowania powinien określać także typy (rodzaje) szkół w zespole, w których pracuje nauczyciel;
- termin rozpoczęcia pracy;
- wynagrodzenie lub zasady jego ustalania zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 416 z późn. zm.).
Akt mianowania nie jest dokumentem tożsamym z aktem nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta