Przy odejściu z firmy pracownik nie musi zwracać kwoty refundacji zakupu okularów korekcyjnych

Przepis § 8 ust 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. nr 148, poz. 973) nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok w przypadku jednoczesnego spełnienia następujących przesłanek:

1. pracownik świadczy pracę na „stanowisku komputerowym”, w rozumieniu § 2 pkt 2 rozporządzenia,
2. praca na tym stanowisku wykonywana jest przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy (co najmniej 4 godziny dziennie),
3. konieczność stosowania okularów do pracy na stanowisku komputerowym została stwierdzona w oparciu o wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej.

W praktyce omawiany obowiązek realizowany jest przez wypłatę kwoty refundacji kosztu zakupu okularów korygujących wzrok, na podstawie rachunku lub faktury przedstawionej przez pracownika, spełniającego powyższe przesłanki.  

Pracodawca nie musi pokrywać pełnego kosztu zakupu okularów korekcyjnych bez względu na ich cenę, która w głównej mierze jest uzależniona od marki oprawek oraz dodatkowych właściwości szkieł. Brak jest podstaw do obciążania pracodawcy kosztami zakupu ekskluzywnych okularów korekcyjnych. Za utrwaloną w praktyce należy uznać metodę polegającą na ustaleniu w aktach prawa zakładowego (regulamin pracy, układ zbiorowy pracy, zarządzenie itp.) poziomu cenowego zestawu, którego nabycie będzie pokrywane przez pracodawcę w 100%. Pracownik, który zdecyduje się nabyć zestaw w cenie przekraczającej przyjęty limit, będzie musiał pokryć kwotę nadwyżki we własnym zakresie. W takim przypadku pracodawca będzie jedynie współfinansował nabycie zestawu.

Oczywiście przyjęta kwota refundacji powinna zostać ustalona na poziomie pozwalającym na zakup okularów w wersji standardowej, która obejmuje szkła korekcyjne posiadające właściwości zalecone przez lekarza oraz podstawowe ramki dostępne na lokalnym rynku w przeciętnej cenie (por. J. Pióro, Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy, PiZS nr 3/02, s. 40).

Pracodawca nie może żądać zwrotu wypłaconej w tych warunkach refundacji w przypadku, gdy pracownik w pewien czas po jej otrzymaniu odchodzi z firmy. Nie ma przy tym znaczenia, która ze stron rozwiązała umowę o pracę ani też tryb, w jakim umowa o pracę została rozwiązana (za porozumieniem; za wypowiedzeniem; bez wypowiedzenia; z upływem czasu, na który była zawarta).

Okulary nie są środkiem ochrony indywidualnej, nie służą więc ochronie oczu lecz korekcji wzroku. Nie są mieniem powierzonym z obowiązkiem zwrotu albo do rozliczenia się, które pracownik jest zobowiązany zwrócić pracodawcy na zasadach art. 124 kodeksu pracy.

Tym samym, w przypadku ustania stosunku pracy, pracownik nie jest zobowiązany zwracać pracodawcy ani samych okularów, ani też „niezamortyzowanych” kosztów refundacji ich zakupu.