Skopiuj link
Odpowiedź:
Art. 10 ust. 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1379 z późn. zm.), zwanej dalej Kartą Nauczyciela, dopuszcza zawarcie umowy na czas określony z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym oraz z nauczycielem mianowanym i z nauczycielem dyplomowanym w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego. Przepis ten ma charakter wyjątkowy. Przewiduje on bowiem możliwość zawierania umów na czas określony z wymienionymi w jego treści grupami nauczycieli. Jest to jednak dopuszczalne jedynie w określonych przypadkach, tj. zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Zasadą jest nawiązanie stosunku pracy z nauczycielem kontraktowym na czas nieokreślony, a z nauczycielem mianowanym i z nauczycielem dyplomowanym na podstawie mianowania. Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 24 lipca 2013 r., sygn. akt I PK 7/13, uznał, iż „wyjątek dopuszczający zatrudnienie nauczyciela mianowanego na podstawie umowy o pracę na czas określony uregulowany został w art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela. Jest to możliwe tylko, gdy zachodzi potrzeba zastępstwa nieobecnego nauczyciela lub potrzeba wynikająca z organizacji nauczania. Przepis ten należy wykładać ściśle. Zatrudnienie nauczyciela mianowanego na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dopuszczalne tylko, gdy staje się konieczne w świetle wynikających z tego przepisu przesłanek. Taka wyjątkowa podstawa zatrudnienia nie może być zależna od uznania pracodawcy. Byłoby to sprzeczne z gwarancyjnym charakterem norm prawnych regulujących stosunek prawny nauczyciela mianowanego.”.
Nie ma zatem podstaw do twierdzenia, iż Karta Nauczyciela wyróżnia podtypy umów na czas określony. Przepis art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela wskazuje wyłącznie sytuacje, w których dopuszczalne jest zawarcie umowy na czas określony z nauczycielem, a nie podtypy umowy na czas określony.
Do niedawna art. 25 § 1 k.p. przewidywał możliwość zawarcia umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy innego pracownika. Wobec sporów co do charakteru tej umowy ustawodawca zdecydował się na usunięcie jej z katalogu rodzajów umów. Art. 25 § 1 k.p., w brzmieniu obowiązującym od 22 lutego 2016 r., przewiduje możliwość zawarcia umowy na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony. Natomiast umowa o pracę w celu zastępstwa nieobecnego pracownika stała się podtypem umowy na czas określony. Potwierdza to dyspozycja art. 251 § 4 pkt. 1 k.p., który dopuszcza odstąpienie od limitów w zawieraniu umów na czas określony w stosunku do umów na czas określony zawieranych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Zgodnie z art. 91c § 1 Karty Nauczyciela w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.
Kwestia rodzajów umów zawieranych z nauczycielami została wyczerpująco uregulowane w Karcie Nauczyciela. W szczególności przepisy nie pozwalają na wyodrębnienie podtypów umów na czas określony, tak jak ma to miejsce w Kodeksie pracy.
W Karcie Nauczyciela nie została uregulowana problematyka uprawnień nauczyciela w związku z urodzeniem dziecka. Oznacza to, iż w tym zakresie odpowiednie zastosowanie mają przepisy Działu Ósmego Kodeksu Pracy: Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem. Przy czym przepisy te stosuje się odpowiednio.
Szczególnym uprawnieniem przyznawanym przez Kodeks pracy pracownicą w ciąży jest przedłużenie umowy o pracę do dnia porodu. Stosownie do dyspozycji art. 177 § 3 k.p. umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Od zasady statuowanej przez ten przepis wyjątek wprowadza art. 177 § 31 k.p. Wynika z niego, iż przedłużenie umowy o pracę nie następuje w stosunku do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Przepis art. 177§ 31 k.p. zastosowanie ma do jednego z podtypów umowy na czas określony – umowy zawartej w celu zastępstwa nieobecnego pracownika w pracy. Nie ma on zatem zastosowania do umów na czas określony, o których mowa w art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela. Przepis ten wskazuje bowiem okoliczności, w których dopuszczalne jest zawarcie umowy na czas określony z nauczycielem, a nie podtypy umów na czas określony.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta