Dodatkowo zdarzenie takie, aby mogło być traktowane jako wypadek przy pracy, musi zaistnieć:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Jednym z obowiązków jest powołanie zespołu powypadkowego, który – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku — sporządza protokół powypadkowy. Stanowi o tym § 9 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 roku w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia w skład zespołu powypadkowego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. U pracodawcy, który zgodnie z art. 23711 § 1 kodeksu pracy nie ma obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy, albo specjalista spoza zakładu pracy. U pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (§ 5 rozporządzenia).
Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Efektem ustaleń jest protokół powypadkowy. Wzór protokołu określa minister właściwy do spraw pracy. 25 czerwca 2019 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 maja 2019 roku w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wprowadzające nowy wzór protokołu.
W nowym wzorze protokołu nie trzeba podawać:
- numeru identyfikacyjnego REGON pracodawcy,
- NIP osoby poszkodowanej,
- miejsca urodzenia oraz imienia ojca osoby poszkodowanej,
- pieczęci pracodawcy.
Warto jednak zwrócić uwagę, że nadal jest możliwe korzystanie z dotychczasowych wzorów. Formularze protokołu sporządzone według dotychczasowego wzoru mogą być stosowane do ich wykorzystania, ale nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2019 r.
Do protokołu należy załączyć komplet niezbędnych dokumentów związanych z wypadkiem, w tym wyjaśnienia poszkodowanego, informacje dotyczące wypadku od świadków, opinie lekarzy lub innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku. W przypadku gdy między członkami zespołu powypadkowego wystąpią rozbieżności, o treści protokołu decyduje pracodawca.
Protokół powypadkowy wraz z dokumentacją musi zostać przekazany pracodawcy w celu jego zatwierdzenia. Pracodawca ma na to 5 dni, licząc od dnia jego sporządzenia. Pracodawca może również zwrócić niezatwierdzony protokół powypadkowy, w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy, jeżeli do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika albo protokół powypadkowy nie odpowiada warunkom określonym
w rozporządzeniu.
Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego – członkom rodziny zmarłego pracownika. Protokół, który dotyczy wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca, musi niezwłocznie doręczyć właściwemu inspektorowi pracy.
Magdalena Jeziorska
radca prawny