„Odpoczynek, […] to każdy okres, który nie jest czasem pracy, a którym pracownik może swobodnie, tj. według swego uznania, dysponować.” (Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Wojciech Muszalski, dr hab. Krzysztof Walczak).

Zgodnie z treścią art. 132 kodeksu pracy „pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku”. Zasada ta nie ma zastosowania do pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Ponadto trzeba pamiętać, że na innych zasadach regulowany jest minimalny odpoczynek dobowy w systemach czasu pracy, w których – ze względu na specyficzny rodzaj pracy – wyjątkowo dopuszcza się przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 13 godzin. Dotyczy to pracy przy dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy (art. 136 kodeksu pracy) albo przy pilnowaniu mienia, ochronie osób, a także pracy służb ratowniczych (art. 137 kodeksu pracy). W systemach tych, pracownikowi przysługuje, bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy, odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin.

Odpoczynek tygodniowy obejmuje co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, w skład którego wchodzi co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (art. 133 § 1 kodeksu pracy). Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, ale nie może być krótszy niż 24 godziny. Możliwość skrócenia odpoczynku tygodniowego powstaje w przypadkach, w których dopuszczalne jest skrócenie odpoczynku dobowego oraz w razie zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy (art. 133 § 2 kodeksu pracy). Co do zasady, odpoczynek tygodniowy powinien obejmować niedzielę (art. 133 § 3 kodeksu pracy). Jednakże w przypadku dozwolonej pracy w niedzielę odpoczynek tygodniowy może następować w innym dniu niż niedziela (art. 133 § 4 kodeksu pracy). Dzień ten powinien przypadać w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po pracującej niedzieli (art.151¹¹ § 1 pkt 1 kodeksu pracy).

Niezapewnienie odpowiedniego okresu minimalnego nieprzerwanego odpoczynku dobowego, a zwłaszcza planowanie rozkładu czasu pracy niezapewniającego odpowiednich przerw w pracy, jak w każdym przypadku naruszenia przepisów o czasie pracy, jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika (art. 281 § 1 pkt 5). (Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Wojciech Muszalski, dr hab. Krzysztof Walczak). Kto będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu narusza przepisy o czasie pracy lub przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.