Skopiuj link
Pojęcie pracy dorywczej
W związku z faktem, iż – jak wspomniano powyżej – kodeks pracy nie definiuje tego pojęcia – należałoby posiłkować się definicjami językowymi. I tak w słowniku PWN odnajdziemy następujący opis słowa „dorywczy”: „podejmowany od czasu do czasu, tylko wtedy, gdy zachodzi taka potrzeba”.
W słowniku synonimów wskazano między innymi następujące propozycje: „chwilowy, doraźny, nieregularny, niestały, niesystematyczny, nietrwały, okazjonalny, okresowy, periodyczny, przelotny, przygodny, tymczasowy”.
Powyższe definicje będą się donosiły raczej do zatrudniającego, co jest ściśle powiązane z organizacją pracy i konkretnym okresowym zapotrzebowaniem.
Z punktu widzenia pracownika natomiast może oznaczać zajęcie dodatkowe, uzupełniające, niestałe.
Prawo wspólnotowe o umowach terminowych
Mowa oczywiście o Dyrektywie Rady 99/70 dotyczącej porozumienia ramowego w sprawie umów na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP I ETUC w dniu 18 marca 1999 r. (Dz.U. L 175, s. 43).
Z ogólnych postanowień w/w Dyrektywy wynikają między innymi następujące założenia:
- umowy o pracę zawierane na czas nieokreślony są powszechną formą stosunków pracy i przyczyniają się do podnoszenia jakości życia zainteresowanych pracowników oraz do podnoszenia efektywności (6),
- korzystanie z umów o pracę zawieranych na czas określony, oparte na obiektywnych przesłankach, jest środkiem zapobiegania nadużyciom (7)
- umowy o pracę zawierane na czas określony są przejawem warunków zatrudnienia w niektórych gałęziach, zawodach i pracach, które mogą odpowiadać jednocześnie tak pracodawcom, jak i pracownikom (8).
Na powyższe postanowienia powołał się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w swoim wyroku z 26.02.2015 roku.
Zdaniem TSUE
W wyroku z 26 lutego 2015 r. w sprawie Komisja Europejska przeciwko Wielkiemu Księstwu Luksemburga (C-238/14) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, iż umowy o pracę zawarte na czas określony ze względu na prace dorywcze, mogą być zawierane wielokrotnie jedynie w sytuacji, w której zachowują one tymczasowy, niestały charakter.
Powyższe orzeczenie zapadło w wyniku skargi Komisji UE na zapisy prawa luksemburskiego (art. L. 122 luksemburskiego kodeksu pracy) umożliwiające wielokrotne zawieranie umów na czas określony z pracownikami dorywczymi realizującymi spektakle.
Przepis art. L 122-5 (3) luksemburskiego kodeksu pracy – zdaniem Trybunału – dopuszcza nielimitowaną ilość odnowień umów na czas określony, co z kolei stoi w sprzeczności z klauzulą 5 ust. 1 Porozumienia ramowego w sprawie umów na czas określony. Nie zapewnia bowiem w sposób faktyczny i skuteczny realizacji założonego w podanej klauzuli celu, tj. zapobieżenia nadużyciom wynikającym z wykorzystywania kolejnych umów o pracę lub stosunków pracy zawieranych na czas określony.
Podsumowując
Mając na uwadze powyższe definicje i orzeczenie należy stwierdzić, iż praca dorywcza polegać będzie na doraźnym, tymczasowym, niestałym zatrudnianiu pracowników w celu realizowania przejściowych ściśle określonych potrzeb zatrudniającego. Powtarzalność może być dopuszczalna, jednakże – jak zadecydował TSUE – tylko pod warunkiem zachowania niestałości rozwiązania.