Skopiuj link
Nowelizacja ustawy o PIP wprowadza nowy środek prawnego oddziaływania inspektora pracy. Oprócz znanych od dawna środków prawnych, jakim są nakaz oraz wystąpienie, po wejściu w życie nowelizacji pojawi się nowy środek prawny w postaci polecenia. Nazwa nowego środka prawnego sugeruje, że będzie on miał bardzo kategoryczny charakter. W istocie prawda będzie trochę inna.
Nowy środek prawny będzie co do zasady dotyczyć nieprawidłowości z zakresu prawnej ochrony pracy, które będą mogły zostać usunięte w trakcie kontroli bądź też niezwłocznie po jej zakończeniu. Dotychczas tego rodzaju nieprawidłowości były regulowane przez inspektora pracy wystąpieniem pokontrolnym. Po wejściu w życie wiele spraw, które regulowano wystąpieniem, znajdzie uregulowanie właśnie w poleceniu. W założeniu regulowane mają być w ten sposób nieprawidłowości, które nie mają spornego charakteru, a pracodawca już w trakcie kontroli deklaruje wolę ich usunięcia. Jako przykład tego rodzaju nieprawidłowości na pierwszy plan wysuwają się sprawy związane z nieprawidłowym prowadzeniem dokumentacji stosunku pracy, a więc akt osobowych, ewidencji czasu pracy czy list płac.
Polecenie co do zasady będzie miało formę ustną. Inspektor pracy sporządzając protokół będzie musiał jednak w nim poczynić wzmiankę o treści wydanych poleceń i terminie ich realizacji. Można się więc spodziewać, że wprowadzenie instytucji polecenia odformalizuje postępowanie PIP w sprawach, które nie są przedmiotem polemiki ze strony podmiotu kontrolowanego.
Nowy środek prawny, podobnie jak wystąpienie, nie będzie decyzją administracyjną. Porządek prawny nie będzie więc przewidywał instrumentów prawnych, za pomocą których podmiot kontrolowany będzie mógł zostać zmuszony do realizacji poleceń (co w pewnej mierze pozostaje w sprzeczności z nazwą tego środka prawnego, która sugeruje jego władczość, zobowiązanie podmiotu kontrolowanego). Nie oznacza to jednak, że polecenie będzie mogło być lekceważone. Trzeba bowiem pamiętać, że wiele spraw, które będą przedmiotem polecenia, równolegle stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, a zatem czyn, którego popełnienie wiąże się z dość dolegliwymi sankcjami (grzywną w niektórych przypadkach aż do 30 000 zł). Natomiast wśród okoliczności łagodzących, które powinien uwzględnić organ wymierzający karę, znajdziemy m.in. przyczynienie się lub staranie się sprawcy o przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw swego czynu. Pracodawca, który w sposób sumienny wykona polecenie inspektora pracy, zyska więc po swojej stronie argument, którym będzie się mógł posłużyć w toku postępowania w sprawie o wykroczenie. Można zatem powiedzieć, że wykonywać polecenia inspektora pracy będzie warto.