Skopiuj link
Osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń z ZFŚS
Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 800 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie ZFŚS prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.
Cytowany przepis pozwala na wyodrębnienie 3 grup osób uprawnionych do świadczeń z Funduszu:
- pracownicy i ich rodziny,
- emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny,
- osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie ZFŚS, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.
Uprawnienie pierwszych dwóch grup do korzystania ze świadczeń z Funduszu ma swe źródło w przepisach prawa. W związku z tym żadna z nich nie może zostać wykluczona w regulaminie ZFŚS z możliwości korzystania z tych świadczeń.
Prawo ostatniej grupy do świadczeń z Funduszu wynika wyłącznie z postanowień regulaminu.
Pracownicy i ich rodziny
Na potrzeby ustawy ustawodawca nie wprowadził odrębnej definicji pracownika. Zastosowanie ma zatem definicja z art. 2 k.p. Przepis ten stanowi, iż pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Nie ma wpływu na możliwość skorzystania z uprawnień z Funduszu rodzaj umowy o pracę, na podstawie której pracownik jest zatrudniony (umowa na czas określony, na czas nieokreślony, na okres próbny), a w przypadku umów terminowych – czas, na jaki umowa została zawarta. Uprawnienie do korzystania z Funduszu przysługuje niezależnie od stażu pracy, korzystania ze zwolnienia lekarskiego lub urlopów związanych z rodzicielstwem, w szczególności urlopu wychowawczego.
Pracownicy są uprawnieni do korzystania ze świadczeń z ZFŚS od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego rozwiązania. Możliwość ta obejmuje zatem także okres wypowiedzenia.
Ani ustawa, ani inne akty prawne nie definiują pojęcia rodziny na potrzeby prowadzenia przez pracodawcę działalności socjalnej. W związku z tym przyjmuje się, iż osoby, które wchodzą w skład rodziny, powinny zostać wskazane w regulaminie ZFŚS. Zazwyczaj są to:
- współmałżonek,
- dzieci – własne, współmałżonka, przysposobione, przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej,
- wnuki, pod warunkiem iż pozostają na utrzymaniu osoby uprawnionej do świadczeń z ZFŚS,
- pozostający we wspólnym gospodarstwie rodzice pracownika.
Przy określaniu kręgu członków rodziny uprawnionych do świadczeń z Funduszu można odwołać się do regulacji znajdujących się m.in. w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 372).
W sytuacji gdy w zakładzie pracy zatrudnieni są oboje małżonkowi, korzystają oni z Funduszu na równych zasadach jako pracownicy.
Emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny
Emerytami, o których mowa w ustawie, są osoby pobierające emeryturę na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm.), zwaną dalej ustawą o FUS. Pojęcie to obejmuje byłych pracowników, którzy bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy w zakładzie pracy ostatecznie przeszli na emeryturę, oraz pracowników, którzy po okresie pobierania renty przeszli na emeryturę i nie pracowali u tego samego lub innego pracodawcy w czasie pobierania renty.
Rencistą jest osoba pobierająca rentę na podstawie przepisów ustawy o FUS, która bezpośrednio przed rozpoczęciem pobierania renty była pracownikami zakładu pracy.
W sytuacji gdy emeryt lub rencista wróci do pracy u danego pracodawcy, będzie on mógł korzystać z Funduszu na takich samych zasadach jak pozostali pracownicy tego zakładu pracy.
Uwagi poczynione odnośnie uprawnienia członków rodzin pracowników do świadczeń z ZFŚS mają zastosowanie do rodzin emerytów i rencistów – byłych pracowników.
Inne osoby
Krąg osób uprawnionych do świadczeń z ZFŚS może zostać w regulaminie rozszerzony również na inne osoby niż pracownicy i ich rodziny oraz emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny. Powinny one zostać wyraźnie określone w regulaminie ZFŚS. Mogą to być:
- osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, np. umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług,
- pracownicy tymczasowi,
- rodziny zmarłych pracowników, emerytów lub rencistów – byłych pracowników.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
[email protected]
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta
