Skopiuj link
Ramy nowelizacji
W kontekście zmian wchodzących w życie (co do zasady) w dniu 02.01.2016 r. ostatnia – z chronologicznego punktu widzenia – absencja rodzicielska objęta jest niezbyt rewolucyjnymi zmianami:
- wydłużono wiek dziecka (do 6 lat),
- doprecyzowano granicę czasową wykorzystania tego urlopu (do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia),
- zwiększono liczbę części, w których można wykorzystać ten urlop oraz
- dopuszczono obydwoje rodziców do jednoczesnego wykorzystywania urlopu z zastrzeżeniem nieprzekraczania (łącznie) okresu przewidzianego na tę absencję, tj. 36 miesięcy.
Cel urlopu wychowawczego
Cel urlopu pozostaje oczywiście ten sam: osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem. Jest on o tyle doniosły, że w przypadku uzyskania przez zatrudniającego informacji, iż cel ten ustał, ma on prawo wezwać pracownika z tego urlopu, zaś zatrudniony ma obowiązek stawić się do pracy w tej sytuacji. W razie bowiem ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego…
Pojęcie „sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem” nie zostało jednak zdefiniowane w kodeksie pracy. Możemy więc posiłkowo szukać interpretacji sądowych. W jednym ze swoich orzeczeń (z 25.03.2011 r., I OSK 2066/10) NSA uznał, iż „nadrzędnym celem urlopu wychowawczego jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem przez pracownika. Istotą takiej osobistej opieki jest to, że dla osoby korzystającej z urlopu wychowawczego zasadniczym, stałym i codziennym obowiązkiem jest zapewnienie dziecku niezbędnych środków bezpieczeństwa, utrzymania, rozwoju i wychowania, i to w takim zakresie, w jakim równoczesne sprawowanie opieki przez inne osoby jest zbędne.
W konsekwencji należy przyjąć, że podjęcie zatrudnienia w okresie korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego jest dopuszczalne wyjątkowo wtedy, gdy nie doprowadzi do wyłączenia możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem”.
Nowa definicja
Równolegle ze zmianami kodeksu pracy w zakresie uprawnień rodzicielskich, ustawodawca znowelizował również przepisy ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i zdefiniował osobę sprawującą osobistą opiekę nad dzieckiem. W świetle dodanego do tejże ustawy art. 4 pkt 17 taką osobą jest osoba fizyczna sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka lub dzieckiem przysposobionym, przez okres:
- do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia,
- do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia – w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby.