Z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych odszkodowań lub zadośćuczynień, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost
z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
- określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
- odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
- odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
- odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Mając na uwadze, iż ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od powszechnej zasady opodatkowania, należy zauważyć, iż nie wszystkie odszkodowania korzystają ze zwolnienia od podatku. Ze zwolnienia mogą skorzystać jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie.
Z uwagi na fakt, iż w hierarchii źródeł prawa pracy układy zbiorowe pracy zaliczane są do kategorii branżowych aktów normatywnych, nie mając rangi ustawy oraz aktu wykonawczego do ustawy, odszkodowania przyznawane na ich podstawie nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Dlatego tez płatnik obowiązany jest w takim przypadku pobrać zaliczkę na podatek dochodowy.