Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę w ramach tak zwanych zwolnień grupowych albo zbiorowych, przysługuje odprawa pieniężna. Zasady przeprowadzania zwolnień zbiorowych reguluje ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Ze zwolnieniami zbiorowymi mamy do czynienia w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Rozwiązanie stosunku pracy winno nastąpić w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę lub na mocy porozumienia stron i obejmować co najmniej:

1. 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,

2. 10 % pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,

3. 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

Ponadto przywołaną wyżej ustawę stosuje się także, jeżeli w warunkach opisanych powyżej, w okresie nieprzekraczającym 30 dni, zwolnienie obejmuje mniejszą liczbę pracowników (art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach zbiorowych).

Pracownikowi zwolnionemu w omawianym trybie przysługuje świadczenie pieniężne. Wysokość odprawy pieniężnej, zwanej powszechnie odprawą ekonomiczną, uzależniona jest od długości okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Przysługuje ona w wysokości:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat (art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach zbiorowych).

Wysokość odprawy ekonomicznej nie może być jednak wyższa od kwoty stanowiącej równowartość 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy (art. 8 ust. 4 ustawy o zwolnieniach zbiorowych).

Kwotę odprawy ekonomicznej ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (art. 8 ust. 3 ustawy o zwolnieniach zbiorowych). Zasady te określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.