W związku z urodzeniem dziecka rodzicom przysługują urlopy związane z rodzicielstwem. Pierwszym z nich jest urlop macierzyński, a następnym urlop rodzicielski. Po wykorzystaniu tych urlopów rodzice mogą kontynuować osobistą opiekę nad dzieckiem, korzystając z urlopu wychowawczego.  

Jeżeli w trakcie udzielonego urlopu wychowawczego rodzic nie będzie posiadał innych tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, obowiązkowym tytułem do tych ubezpieczeń będzie urlop wychowawczy. W przypadku każdego z urlopów związanych z rodzicielstwem składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansowane są przez budżet państwa, a w trakcie urlopu wychowawczego finansowanie budżetowe dotyczy również składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty rocznej podstawy wymiaru składek. Jednocześnie nie może być ona wyższa niż średni przeciętny przychód z 12 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie urlopu oraz niższa niż 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym. Dla osoby zatrudnionej w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa ta nie może być niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych od stycznia do grudnia 2025 roku nie może być:

• od stycznia do grudnia 2025 r. wyższa niż 5 203,80 zł, tj. 60% z 8 673 zł (zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2024 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2025 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia oraz
• od stycznia do grudnia 2025 r. niższa niż 3 499,50 zł, tj. 75% z 4 666 zł (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r.

Wątpliwości może budzić kwestia, jakie przychody uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu urlopu wychowawczego, jeśli przez ostatnie 12 miesięcy ubezpieczony przebywał na urlopach macierzyńskim i rodzicielskim i nie osiągał przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. W takiej sytuacji podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe będzie stanowiła kwota przychodu zagwarantowanego zgodnie z umową o pracę zawartą u pracodawcy, który udzielił urlopu wychowawczego. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oblicza się na nowo, jeżeli w okresie przebywania na urlopie wychowawczym wystąpiła przerwa (powrót do pracy), trwająca co najmniej 3 miesiące kalendarzowe.