Zakaz handlu w niedziele oraz ograniczenie czasu pracy w wigilię Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę
Projekt ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele przewiduje zakaz handlu oraz wykonywania innych czynności sprzedażowych w niedziele w placówkach handlowych i podmiotach świadczących usługi na rzecz handlu. Zakaz ten obejmuje handel i wykonywanie innych czynności sprzedażowych w ciągu kolejnych 24 godzin, poczynając od godziny 6:00 w niedzielę do godziny 6:00 dnia następnego.
Projekt przewiduje również ograniczenie czasu pracy w wigilię Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę. Handel oraz wykonywanie innych czynności sprzedażowych w placówkach handlowych w wigilię Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę mają być dozwolone do godziny 14:00.
Ustawa ma mieć zastosowanie do pracowników świadczących pracę na podstawie Kodeksu pracę, do pracowników tymczasowych oraz do osób świadczących usługi w ramach outsourcingu pracowniczego. Ponadto obejmować ma ona franczyzobiorców oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w oparciu o umowę agencji, z wyłączeniem stacji paliw płynnych. Ustawa dotyczy także przedsiębiorców prowadzących handel obwoźny i obnośny.
Wyjątki od zakazów
Zakaz handlu w niedziele oraz ograniczenie czasu pracy w wigilię Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę ma nie mieć charakteru bezwzględnego. Projekt zakłada bowiem szereg wyjątków. Należą do nich:
- kolejne dwie ostatnie niedziele w roku kalendarzowym przypadające przed Świętami Bożego Narodzenia, przy czym jeżeli wigilia przypada w niedzielę, to handel i wykonywanie innych czynności sprzedażowych w tym dniu dozwolony są do godziny 14:00;
- w ostatnią niedzielę przypadającą przed Świętami Wielkanocnymi;
- w ostatnią niedzielę stycznia;
- w ostatnią niedzielę czerwca;
- w pierwszą niedzielę lipca;
- w ostatnią niedzielę sierpnia;
- w placówkach handlowych, gdzie handel prowadzony jest wyłącznie przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą z wyłączeniem przedsiębiorców wykonujących we własnym imieniu działalność gospodarczą w oparciu o umowę franczyzy lub umowę agencji;
- w podmiotach świadczących usługi na rzecz handlu, gdzie inne czynności sprzedażowe wykonywane są przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą z wyłączeniem przedsiębiorców wykonujących we własnym imieniu działalność gospodarczą w oparciu o umowę franczyzy lub umowę agencji lub za zgodą zatrudnionego w limicie 24 niedziel przypadających w roku kalendarzowym;
- na stacjach paliw płynnych nie sprzedających innych towarów niż produkty naftowe i gazowe;
- na stacjach paliw płynnych, w których sprzedaż towarów odbywa się w lokalu handlowym znajdującym się w budynku przeznaczonym do obsługi klientów stacji paliw płynnych i powiązanym bezpośrednio z infrastrukturą techniczną służącą do magazynowania i dystrybucji paliw płynnych o powierzchni handlowej przeznaczonej na ekspozycję i sprzedaż towarów nieprzekraczającej 80 m.2, a w przypadku stacji paliw płynnych znajdujących się w miejscach obsługi podróżnych zlokalizowanych przy autostradach, nieprzekraczającej 150 m.2</sup>;
- w placówkach handlowych piekarniczo – ciastkarskich zlokalizowanych przy zakładach produkcyjnych prowadzących sprzedaż produktów i wyrobów własnej produkcji do godziny 13:00;
- w jednokondygnacyjnych, niepodpiwniczonych kioskach nieprzekraczających 50 m.2 powierzchni użytkowej, w których sprzedaż prasy, biletów komunikacji miejskiej, wyrobów tytoniowych, kuponów totalizatora sportowego stanowi minimum 30% miesięcznego obrotu placówki rozumianego jako przychód ze sprzedaży;
- w placówkach handlowych prowadzących sprzedaż pamiątek, upominków i dewocjonaliów, w których sprzedaż tych produktów i wyrobów stanowi minimum 30% miesięcznego obrotu placówki rozumianego jako przychód ze sprzedaży;
- w aptekach i punktach aptecznych;
- w placówkach handlowych zlokalizowanych w zakładach hotelarskich, zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych oraz zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
- w placówkach handlowych nieprzekraczających 25 m.2 powierzchni użytkowej usytuowanych w obiektach do obsługi pasażerów w portach lotniczych, dworcach autobusowych oraz kolejowych, prowadzących sprzedaż towarów na promach i morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych budowlach morskich, miejscach obsługi podróżnych;
- w kwiaciarniach nieprzekraczających 50 m.2 powierzchni użytkowej, w których sprzedaż kwiatów stanowi minimum 30% miesięcznego obrotu placówki rozumianego jako przychód ze sprzedaży;
- na platformach i portalach internetowych świadczących usługi w zakresie sprzedaży towarów, które nie powstały w efekcie działalności produkcyjnej;
- w strefach wolnocłowych;
- w placówkach handlowych i podmiocie świadczącym usługi na rzecz handlu w obiektach infrastruktury krytycznej, o której mowa w Ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. 2007 nr 89 poz. 590 z póź. zm.);
- w podmiotach świadczących usługi na rzecz handlu prasą, za zgodą zatrudnionego;
- w podmiotach świadczących usługi na rzecz handlu na terenie Polski i handlu poza jej granicami w zakresie szybko psujących się artykułów żywnościowych zgodnie ze stosownymi przepisami prawa.
Ponadto projekt przewiduje, iż w podmiotach działających na rzecz handlu wykonywanie innych czynności sprzedażowych w niedziele oraz wigilię Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę jest dozwolone wyłącznie za zgodą zatrudnionego.
Sankcje za naruszenie zakazów
Zgodnie z projektem ustawy podmiot naruszający zakaz handlu oraz wykonywania innych czynności sprzedażowych w niedziele bądź ograniczenia w czasie pracy w wigilię Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.
Podsumowanie
Niezaprzeczalnie proponowane w projekcie ustawy o ograniczeniu handlu rozwiązania stanowią rewolucje w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego. W związku z tym pracom nad projektem ustawy powinien towarzyszyć dialog społeczny oraz dokładne rozważenie jej skutków społecznych, ekonomicznych i politycznych.