Złożenie przez pracownika PIT-2 uprawnia pracodawcę do pomniejszenia zaliczki na podatek dochodowy o kwotę wolną od podatku. Jeżeli pracownik nie złoży rzeczonego oświadczenia, pracodawca nie odlicza ulgi.

Od 2023 roku podatnik może złożyć oświadczenie maksymalnie u trzech płatników (art. 31b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), a ponadto może to zrobić nie tylko dla przychodów ze stosunku pracy, ale także z umowy zlecenia i umowy o dzieło.

Co więcej w treści formularza PIT-2 podatnik może oświadczyć również o zamiarze rozliczenia podatku z małżonkiem lub jako samotny rodzic (część E) oraz wnioski o stosowanie niektórych ulg (część G) lub ich niestosowanie (część H). W jednej z części przewidziano także wniosek o korzystanie z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu (część F), a w innej o rezygnacji ze stosowania kosztów w wysokości 50% (część I). Podatnik może ponadto zawnioskować o niepobieranie zaliczek na podatek dochodowy (część J).

Zgodnie z treścią art. 31b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnik pomniejsza zaliczki o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli podatnik złoży temu płatnikowi oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia. W ustępie 3 tego samego artykułu ustawodawca wskazał, że w oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik wskazuje, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:

1. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek albo
2. 1/24 kwoty zmniejszającej podatek albo
3. 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

1/24 i 1/36 stosuje się w przypadku złożenia oświadczenia więcej niż jednemu płatnikowi. Dotyczyć ono może zarówno osób osiągających przychody z więcej niż jednej umowy o pracę, umowa zlecenie, umowy o dzieło itp., a także emerytury lub renty.

Część D nowego formularza PIT-2 wypełniają tylko osoby, dla których płatnikiem jest:

• rolnicza spółdzielnia produkcyjna lub inna, o ile zajmuje się produkcją rolną lub
• administracyjny organ egzekucyjny – dotyczy to sytuacji, w której organ (zamiast zakładu pracy) wypłaca podatnikowi należności ze stosunku pracy lub
• przejmujący zobowiązania zakładu pracy niebędący jego następcą prawnym.

Podatnik musi przede wszystkim pamiętać, aby złożona przez niego treść PIT-2 była w każdym momencie aktualna. Jakakolwiek zmiana okoliczności, których dotyczy omawiany formularz powinna skutkować złożeniem nowego oświadczenia. Ponadto treść oświadczeń i wniosków zawartych w części E i J jest ważna wyłącznie na dany rok podatkowy, w którym została złożona. Poza tym nie ma konieczności składania nowego formularza PIT-2 co roku, jeżeli okoliczności dotyczące podatnika nie uległy zmianie. Nie trzeba także w każdym przypadku złożyć formularza według nowego wzoru. Jeżeli jednak podatnik po analizie swojej sytuacji stwierdzi, że bardziej korzystne okazałoby się złożenie jakiegoś oświadczenia bądź wniosku, o którym mowa w PIT-2 to może to zrobić.

Co ważne jednak złożenie PIT-2 lub nie nie sprawi, że w ogólnym rozrachunku podatnik otrzyma więcej lub mniej pieniędzy. Może jedynie przesunąć je w czasie. Na przykład, jeżeli podatnik nie złoży oświadczenia, a mógłby to zrobić i płatnik nie będzie stosował kwoty zmniejszającej podatek to w trakcie roku podatnik będzie uzyskiwał mniejsze kwoty, a otrzyma zwrot podatku po dokonaniu rozliczenia.