Zatem zgłoszenie do ubezpieczeń ma charakter deklaratoryjny, natomiast nie wypłacenie należnego pracownikowi wynagrodzenia nie ma wpływu na wymiar okresu ubezpieczenia pracownika. Pracownik z mocy prawa posiada status ubezpieczonego.
Jednak zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Zatem podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników jest wypłacone im w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie wraz z tymi składnikami i świadczeniami, które z mocy § 2 ww. rozporządzenia nie są wyłączone z podstawy wymiaru składek.
Tak więc w myśl uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 r. (I UZP 5/09) niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie za pracę nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, bowiem czym innym jest obliczenie należnych składek ubezpieczeniowych, a czym innym ich obligatoryjne opłacenie. Dopiero z chwilą wypłacenia należnego (przysługującego) wynagrodzenia (a więc otrzymania lub pozostawienia do dyspozycji pracownika w roku kalendarzowym pieniędzy i wartości pieniężnych), powstaje obowiązek opłacenia składek. Przy braku wypłaty wynagrodzenia nie ustala się podstawy wymiaru składki, a więc nie pojawia się pojęcie "składki należnej".