Pracownicy, którzy zdecydowali się na oszczędzanie w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych, gromadzą środki na swoich rachunkach prowadzonych przez wybraną przez pracodawcę instytucję finansową. Mogą w każdej chwili sprawdzić stan rachunku, źródło pochodzenia środków, a także złożyć określone dyspozycje.
Gromadzenie środków w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych ma charakter dobrowolny i powszechny. Dobrowolność dotyczy także przeznaczenia zaoszczędzonych pieniędzy. Pracownik decyduje o tym, na co je przeznaczy. Podstawowym sposobem wykorzystania środków jest ich wypłata po 60. roku życia. Ustawodawca przewidział również możliwość wcześniejszej wypłaty oszczędności w ściśle określonych przypadkach. Środki zgromadzone w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych ich uczestnik może wykorzystać wcześniej na sfinansowanie wkładu własnego do kredytu hipotecznego, przeznaczonego na budowę, przebudowę domu lub na zakup domu, mieszkania czy gruntu. Z tego rozwiązania mogą skorzystać wyłącznie osoby, które nie ukończyły 45 lat. Jednak powinny one zostać zwrócone w ciągu 15 lat.
Ponadto, w razie poważnej choroby oszczędzającego, jego małżonka lub dziecka, będzie mógł on skorzystać z 25% oszczędności. W takiej sytuacji nie trzeba będzie zwracać tych środków i nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od zysku. Mogą one być wypłacane kilkakrotnie, jeśli uzasadnienie wypłaty stanowi inna jednostka chorobowa. Dodatkowo, przed ukończeniem 60. roku życia uczestnik programu będzie mógł wypłacić środki na dowolnie wybrany cel. Otrzyma jednak wtedy własne wpłaty i 70% wpłat pracodawcy. Pozostałe środki sfinansowane przez pracodawcę zostaną zapisane na jego koncie w ZUS, a dopłaty od państwa przepadną.
W razie śmierci uczestnika PPK zgromadzone środki będą przekazywane w całości spadkobiercom, łącznie z wpłatami od pracodawcy, a także finansowanymi przez państwo dopłatami rocznymi czy powitalnymi i bez opodatkowania.