Umowa o pracę
W świetle art. 29 § 1 kodeksu pracy ustaleń dotyczących miejsca wykonywania pracy należy dokonać w treści umowy o pracę. Ustawodawca nie precyzuje jednak sposobu wskazania tego parametru, dlatego też strony stosunku pracy mają swoistą swobodę w konstruowaniu tego elementu. Może to być:
- konkretny i stały punkt (adres siedziby pracodawcy lub jednostki organizacyjnej) – charakterystyczny dla pracowników stacjonarnych lub też
- pewien obszar geograficzny – typowy z kolei dla pracowników mobilnych.
Stałe i niestałe miejsce pracy
W wyroku z dnia 19 marca 2008 r. (I PK 230/07, OSNP 2009 nr 13-14, poz. 176) Sąd Najwyższy stwierdził, iż spełnienie wymagania przewidzianego w art. 29 § 1 pkt 2 kodeksu pracy może polegać na wskazaniu „stałego miejsca pracy”, na wskazaniu obok stałego miejsca pracy także niestałego miejsca (miejsc) pracy, albo na wskazaniu niestałych (zmiennych) miejsc pracy, byle w sposób dostatecznie określony. Ponadto z powyższego orzeczenia wynika, iż zakres wyrażenia „miejsce wykonywania pracy” jest szerszy niż zakres pojęciowy nazwy „stałe miejsce pracy”, czyli miejsca, w którym pracownik przez dłuższy czas, systematycznie świadczy pracę. Ruchome, czyli zmienne miejsce pracy może na przykład zostać określone wówczas, gdy pracodawca prowadzi budowy lub podobnego rodzaju działalność.
Wykonanie określonej pracy
W przypadku pracownika budowlanego zatrudnionego na podstawie umowy na czas wykonania określonej pracy miejsce pracy kształtuje się w sposób odmienny. Ze względu na cel i charakter zawartej umowy, w jej treści należy wskazać miejsce budowy będące realizacją umowy. Tylko w tym przypadku miejsce wykonywania pracy pracownika budowlanego będzie stałym punktem, nie zaś obszarem czy też „ruchomym” miejscem pracy.
Podróże służbowe pracowników budowlanych?
Nie. Już w 1988 roku Sąd Najwyższy uznał, że „pracownicy przedsiębiorstw budowlano-montażowych, wykonujący pracę na budowach zlokalizowanych poza miejscowością stanowiącą siedzibę zakładu pracy i dojeżdżający do tej pracy oraz powracający z niej codziennie do miejsca zamieszkania, nie mają prawa do diet za czas podróży służbowych na obszarze kraju” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 października 1988 roku, III PZP 10/88).
Uchwała SN z 09.12.2011 r. (sygn. akt II PZP 3/11)
Niezwykle istotnym orzeczeniem jest uchwała Sądu Najwyższego z 09.12.2011 r. Sąd Najwyższy wskazał bowiem, iż: „1. Pracownik przedsiębiorstwa budowlanego realizującego inwestycje w różnych miejscowościach może mieć w umowie o pracę określone miejsce wykonywania pracy (art. 29 § 1 pkt 2 KP) jako miejsce, gdzie pracodawca prowadzi budowy lub innego rodzaju stałe prace, ewentualnie ze wskazaniem, na jakim obszarze. 2. Każdorazowo stałym miejscem pracy takiego pracownika w rozumieniu art. 775 § 1 KP jest to miejsce spośród określonych w umowie o pracę, w którym pracownik przez dłuższy czas, systematycznie świadczy pracę.”.
Praktycznie…
Podsumowując należy stwierdzić, iż w treści umowy o pracę miejsce wykonywania pracy pracownika budowlanego można określić w dwojaki sposób:
- miejsce, gdzie pracodawca prowadzi budowy lub innego rodzaju stałe prace, ewentualnie ze wskazaniem obszaru,
- adres budowy, na której pracownicy świadczą pracę przez dłuższy czas. Ewentualna zmiana miejsca pracy następuje według ogólnych zasad, tj. w drodze porozumienia zmieniającego lub też z zachowaniem procedury z art. 42 kodeksu pracy.
Zobacz szkolenia: