Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. To określona w art. 11 Kodeksu pracy zasada swobody nawiązania stosunku pracy. Wiąże się z nią również zasada swobody umów, w ramach której strony mogą zadecydować, jaki rodzaj umowy o pracę zawrą.

Wśród umów o pracę Kodeks pracy wyróżnia umowę na okres próbny, umowę na czas określony i umowę na czas nieokreślony. Ta ostatnia daje pracownikowi największą stabilność i ochronę. Z tego względu jest najbardziej pożądana. Dlatego też ustawodawca ogranicza dopuszczalność stosowania umowy na okres próbny oraz umowy na czas określony.

Zgodnie z treścią art. 25¹ § 1 Kodeksu pracy okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.

Cytowany przepis statuuje limity w zawieraniu umów na czas określony. Pierwszy z limitów dotyczy maksymalnego czasu trwania zatrudnienia opartego na tym rodzaju umowy o pracę. Nie może on przekraczać 33 miesięcy. Drugi limit odnosi się do liczby zawieranych przez strony stosunku pracy umów na czas określony. Pracownik i pracodawca nie mogą zawrzeć więcej niż 3 umowy na czas określony. Limity w zawieraniu umów na czas określony biegną niezależnie od siebie. Może zatem nastąpić wyczerpanie jednego z nich, mimo że drugi nie został osiągnięty. Przykładowo pracownik i pracodawca zawarli umowę na czas określony – 48 miesięcy. Z upływem 33 miesiąca nastąpi wyczerpanie limitu czasu trwania zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony oraz powstaną związane z tym skutki prawne. Dla zaistnienia tych skutków nie ma znaczenia okoliczność, iż strony nie wyczerpały limitu liczby umów.

Limity w zawieraniu umów na czas określony mają zastosowanie bez względu na upływ czasu. Oznacza to, że zawierając umowę o pracę z konkretnym pracownikiem, pracodawca powinien mieć na względzie wcześniej zawarte z nim umowy o pracę na czas określony – w szczególności ich liczbę oraz łączny czas trwania.

W przypadku, gdy okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony przekracza przywołane wyżej limity, to umowa na czas określony ulega przekształceniu w umowę na czas nieokreślony (art. 25¹ § 3 kodeksu pracy). Przekształcenie następuje z mocy prawa odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu 33 miesięcy lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony. Wobec tego dla wystąpienia skutku nie jest konieczne podjęcie działań przez strony stosunku pracy, jednak pracodawca powinien potwierdzić pracownikowi na piśmie zmianę rodzaju łączącej strony umowy o pracę.