Służba bhp stanowi wyodrębnioną komórkę organizacyjną w strukturze zakładu pracy. Obowiązek jej utworzenia spoczywa na pracodawcy zatrudniającym więcej niż 100 pracowników. W przypadku, gdy stan załogi nie przekracza 100 pracowników utworzenie służby bhp jest fakultatywne. W wyjątkowych przypadkach inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp, jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi.
Pracodawca, na którym nie spoczywa obowiązek utworzenia służby bhp może wykonywać zadania jej przypisane (bez jej tworzenia) w jednej z trzech następujących form:
- samodzielnie,
- powierzając je pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy,
- powierzając je specjaliście spoza zakładu pracy.
Pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, w formie dodatkowych zadań, powinien posiadać co najmniej średnie wykształcenie o profilu technicznym w zakresie bhp oraz ukończyć 32-godzinne szkolenie dla pracowników służby bhp i osób wykonujących zadania tej służby, którego ramowy program został przedstawiony w VII części załącznika do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27.07.2004 r. w sprawie szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1860 ze zm.).
Jeżeli zatem Czytelnik ukończył tego typu szkolenie to mając na uwadze fakt, że posiada obecnie średnie wykształcenie techniczne o profil bhp – może wykonywać zadania służby bhp na zasadzie powierzenia w trybie art. 23711 § 1 zdanie 1 kodeksu pracy. Problematyczne będzie natomiast jego zatrudnienie w charakterze pracownika jednoosobowej komórki bhp, którą zamierza utworzyć zatrudniający go pracodawca.
Szczegółową regulację dotyczącą organizacji służby bhp zawiera rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2.09.1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 1997 r. Nr 109, poz. 704 ze zm.). W myśl przepisów rozporządzenia, pracowników służby bhp zatrudnia się na stanowiskach: inspektorów, starszych inspektorów, specjalistów starszych specjalistów oraz głównych specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.
Wymagania kwalifikacyjne, jakie należy spełnić, aby piastować każde z tych stanowisk określa § 4 ust. 2 rozporządzenia, zgodnie z którym:
- inspektorem ds. bhp może być osoba posiadająca zawód technika bhp,
- starszym inspektorem ds. bhp może być osoba posiadająca:
- zawód technika bhp oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
- wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp,
- specjalistą ds. bhp może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,
- starszym specjalistą ds. bhp może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,
- głównym specjalistą ds. bhp może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.
Przepisy rozporządzenia określają również wymagania dotyczące osób kierujących służbą bhp. Zgodnie z § 4 ust. 3 rozporządzenia, pracownik kierujący wieloosobową komórką organizacyjną powinien spełniać co najmniej wymagania kwalifikacyjne przewidziane dla specjalisty ds. bhp. Natomiast pracownik zatrudniony w jednoosobowej komórce powinien spełniać co najmniej wymagania kwalifikacyjne przewidziane dla starszego inspektora ds. bhp.
Jak wynika z treści zapytania, na chwilę obecną Czytelnik nie spełnia wymagań kwalifikacyjnych niezbędnych do jednoosobowego kierowania komórką bhp. Obecnie posiada wykształcenie średnie techniczne o profilu bhp. Aby jednoosobowo kierować komórką bhp musiałby posiadać 3-letni staż pracy zdobyty w służbie bhp. Alternatywą jest więc uzyskanie dyplomu ukończenia studiów podyplomowych o profilu bhp, co pozwoli mu kierować przedmiotową komórką bez potrzeby posiadania stażu w służbie bhp.
Zob. również: „W jaki sposób zdobyć staż potrzebny do zatrudnienia w służbie bhp”