23.08.2018 r.
7 min

Kupowanie przez pracowników towarów sprzedawanych przez pracodawcę po obniżonych cenach

Ekspert PCKP

Skopiuj link
23.08.2018r.
7 min

W stanie faktycznym będącym przedmiotem interpretacji indywidualnej sygn. 0112-KDIL3-1.4011.235.2018.2.AA, z dnia 11 lipca 2018 roku, pracownik Lasów Państwowych nabył od swojego pracodawcy nieruchomość z bonifikatą wynoszącą 95%. Wysokość bonifikaty została ustalona na podstawie stażu pracy tego pracownika. Sprzedaż z zastosowaniem bonifikaty miała charakter warunkowy, gdyż w przypadku zbycia nieruchomości lub wykorzystania jej na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty przed upływem 5 lat, wnioskodawca zobowiązał się do zwrotu w terminie 30 dni od zbycia, kwoty równej udzielonej bonifikacie, zwaloryzowanej na dzień zapłaty przy zastosowaniu wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a po ogłoszeniu przez Prezesa GUS wskaźników cen nieruchomości waloryzowanej – według tych wskaźników.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że uzyskane w taki sposób przysporzenie powinno zostać zakwalifikowane jako przychód ze stosunku pracy. W art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zakreślił otwarty katalog przychodów z innych źródeł. Wskazane w tym przepisie zostały jedynie przykładowe źródła. Zatem można wysnuć wniosek, że przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne czy częściowo odpłatne. Zaś za przychody ze stosunku pracy uznaje się wszelkie wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze i ich ekwiwalenty, a także wartość innych nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych. W ustawie brak jest definicji nieodpłatnego świadczenia. Jak wskazał Dyrektor KIS, „przy zastosowaniu wykładni gramatycznej za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenie „niewymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (Internetowy słownik języka polskiego, www.sjp.pwn.pl). Tym samym należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie (mający konkretny wymiar finansowy) kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu.”.

Z przepisu art. 11 ust. 2 ww. ustawy wynika, że wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Zgodnie z art. 11 ust. 2a cytowanej ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

  1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
  2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
  3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
  4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 11 ust. 2b ww. ustawy).

W omawianym stanie faktycznym Dyrektor KIS zwrócił uwagę na szczególną regulację wynikającą z ustawy o lasach. Z treści art. 40a ust. 4 ww. ustawy wynika, że pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych mający co najmniej trzyletni okres zatrudnienia w Lasach Państwowych, z wyjątkiem osób, z którymi stosunek pracy rozwiązany został bez wypowiedzenia z winy pracownika, posiadają pierwszeństwo nabycia lokali, których są najemcami i w których mieszkają. Cena sprzedaży lokalu podlega łącznemu obniżeniu o 6% za każdy rok zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych i o 3% za każdy rok najmu tego lokalu, nie więcej jednak niż o 95%, a spłata należności może zostać rozłożona na 60 rat miesięcznych, przy czym oprocentowanie nie może przekraczać w stosunku rocznym stopy referencyjnej, określającej minimalne oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku prowadzonych przez Narodowy Bank Polski, powiększonej o 2 punkty procentowe. Jeżeli osobą uprawnioną jest emeryt lub rencista, cena nabycia lokalu ustalona jest na 5% jego wartości.

Stosownie do treści art. 40a ust. 9 ustawy o lasach, pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych niebędący najemcami lokali przeznaczonych do sprzedaży, pozostających w zarządzie Lasów Państwowych, mają pierwszeństwo nabycia lokali wolnych (pustostanów) lub gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie na warunkach określonych w ust. 4.

Niewątpliwie uzyskany przez pracownika rabat powinien zostać zakwalifikowany jako nieodpłatne świadczenie będące przychodem pracownika ze stosunku pracy i jako takie powinno podlegać opodatkowaniu. Świadczenie to powoduje bowiem wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia w postaci wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Ponadto zostało ono spełnione za zgodą pracownika, tj. pracownik skorzystał z niego w pełni dobrowolnie.

Z takim stanowiskiem Dyrektora KIS zgodziło się również Ministerstwo Finansów. Przedstawiciel resortu podkreślił, że co do zasady rabat jest neutralny podatkowo dla korzystającego z niego podmiotu. Występują jednak sytuacje, w których – w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – po stronie osoby, wobec której zastosowano ulgę, powstanie przychód w związku z otrzymaniem nieodpłatnego świadczenia. Dzieje się tak między innymi, gdy pracodawca wobec swoich pracowników stosuje inne, niższe ceny, niż wobec innych odbiorców. W takim przypadku powstaje u tych pracowników nieodpłatne świadczenie, którego wartość ustala się według cen stosowanych wobec innych odbiorców.