Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, niezależnie od miejsca położenia źródeł przychodów, podlega osoba fizyczna, mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
- posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Osoba, która spełnia te warunki, jest nazywana polskim rezydentem podatkowym.
Zatem wystarczy posiadać w Polsce jedno centrum interesów (osobistych lub gospodarczych), aby być uznanym według polskiego prawa podatkowego za rezydenta. Takie sformułowanie przepisu budzi jednak pewne wątpliwości interpretacyjne, a – zdaniem ekspertów – centrum interesów osobistych i gospodarczych powinno być traktowane łącznie, gdyż w przeciwnym razie może to nastręczać trudności w prawidłowym ustaleniu ośrodka interesów życiowych danego podmiotu. Biorąc pod uwagę kryterium centrum interesów bez znaczenia pozostaje okres, w jakim podmiot ten przebywa na terytorium RP. Drugie kryterium, które stanowi długość pobytu na terytorium Polski, nie jest wcale mniej problematyczne niż pierwsze. Przyjmuje się, iż uwzględnia się każdy dzień fizycznej obecności w kraju, niezależnie od tego, czy jest to cały dzień, czy jedynie jego część.
Należy mieć na uwadze, że może dojść do sytuacji, w której według opisanych powyżej kryteriów dana osoba zostanie uznana za polskiego rezydenta podatkowego, ale także będzie rezydentem podatkowym innego kraju. Wtedy zastosowanie mieć będą umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania, których postanowienia w sposób jednoznaczny pozwolą na ustalenie, w którym państwie i w jakim zakresie dana osoba podlega obowiązkowi podatkowemu.
Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę, że na podstawie art. 52zj ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wprowadzonego mocą ustawy z dnia 8 kwietnia 2022 roku o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, nieograniczonym obowiązkiem podatkowym mogą być objęci także obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w wyniku konfliktu zbrojnego na Ukrainie. Takie osoby mogą złożyć pisemne oświadczenie o posiadaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodka interesów życiowych). Złożone oświadczenie wyraża spełnienie warunku określonego w art. 3 ust. 1a pkt 1 w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku.
Na zakończenie warto dodać, że osoba, która nie ma miejsca zamieszkania na terytorium Polski, podlega obowiązkowi podatkowemu jedynie od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium naszego kraju. Jest to tak zwany ograniczony obowiązek podatkowy.