Skopiuj link
Tryb i zasady przeprowadzania kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy określają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 roku.
Pracodawca, który chciałby przeprowadzić kontrolę prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego może to zrobić samodzielnie lub zlecić jej przeprowadzenie innej osobie (np. wyznaczonemu pracownikowi). Co do zasady powinna być to osoba ciesząca się dobrą opinią i budząca zaufanie oraz dysponująca wiedzą o przepisach określających zasady postępowania przy przeprowadzaniu kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy, a także przepisy o ochronie danych osobowych. Pracodawca powinien udzielić wyznaczonej osobie imiennego upoważnienia, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do przywołanego wyżej rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy powinna być dokonywana w miarę potrzeby, bez ustalania z góry stałych jej terminów, a nasilana szczególnie w okresach, w których występuje zwiększona absencja z powodu choroby lub sprawowania opieki (§ 7 rozporządzenia).
Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby polega na ustaleniu, czy ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy:
- nie wykonuje pracy zarobkowej,
- nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.
Kontrolą, o której mowa powyżej, obejmuje się również ubezpieczonych zwolnionych od pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zwalczaniu chorób zakaźnych albo o zwalczaniu gruźlicy.
Omawianą kontrolę można przeprowadzić w miejscu pracy, miejscu zamieszkania, miejscu pobytu, bądź w innym miejscu, jeśli ze zgromadzonych informacji wynika, że jest to celowe. Jeżeli kontrolujący nie zastanie pracownika w miejscu zamieszkania to należy wyjaśnić przyczyny jego nieobecności, a w miarę możliwości kontrolę powtórzyć. Sama nieobecność ubezpieczonego w domu nie warunkuje jednoznacznego stwierdzenia, że zwolnienie jest wykorzystywane w sposób nieprawidłowy. Kontrolujący musi ocenić przedstawione wyjaśnienia.
W razie stwierdzenia w trakcie kontroli, iż ubezpieczony nieprawidłowo wykorzystuje zwolnienie, osoba kontrolująca sporządza protokół, w którym podaje, na czym polegały nieprawidłowości. Protokół należy przedłożyć ubezpieczonemu w celu wniesienia przez niego uwag. Wzór protokołu stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia (§ 9 rozporządzenia). Wątpliwości czy zwolnienie lekarskie od pracy wykorzystywane było niezgodnie z jego celem, rozstrzyga właściwa jednostka organizacyjna ZUS. W razie sporu wydaje ona decyzję, od której przysługują środki odwoławcze (§ 10 rozporządzenia).
