Komu przysługuje odprawa pośmiertna?

Odpowiedź:

Zgodnie z art. 93 § 4 k.p odprawa pośmiertna po zmarłym pracowniku przysługuje:

1. jego małżonkowi,
2. innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Prawo do odprawy pośmiertnej bezwarunkowo przysługuje małżonkowi zmarłego pracownika. Ustawodawca nie uzależnił prawa do odprawy od spełnienia przez współmałżonka innych przesłanek np. pozostawania przez małżonków w ustroju wspólności  majątkowej.

Prawo do odprawy pośmiertnej zostało przyznane także osobą spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 roku, poz. 887), zwanej daje ustawą o FUS.

Z art. 67 ustawy o FUS wynika, iż do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny:

1. dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
2. przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
3. małżonek (wdowa i wdowiec);
4. rodzice, ojczym, macocha, osoby przysposabiające.

Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1. do ukończenia 16 lat;
2. jeżeli przekroczyły 16 rok życia, do ukończenia nauki w szkole, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 roku życia; jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów;
3. bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w/w okresach (art. 68 ustawy o Fus).

Przyjęte na wychowanie i utrzymanie wnuki, rodzeństwo oraz inne dzieci mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają warunki zastrzeżone dla dzieci a ponadto:

1. zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku, oraz
2. nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, nie mogą zapewnić im utrzymania albo ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd (art. 69 ustawy o FUS).

Prawo do renty rodzinnej przysługuje również rodzicom lub macosze i ojczymowi a także przysposabiającemu, jeżeli osoby te są niezdolne do pracy lub ukończyły 50 lat albo wychowują co najmniej jedno z dzieci, wnuków, rodzeństwa uprawnionych do renty po zmarłym, jeśli bezpośrednio przed śmiercią pracownik przyczyniał się do ich utrzymania (art. 70 ustawy o FUS).

Osoba uprawniona do renty rodzinnej może dorobić. Jednakże jeżeli uprawniony osiągnie przychód w kwocie przekraczającej 70%, ale nie większej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, kwota renty rodzinnej ulegnie odpowiedniemu zmniejszeniu (art. 104 ust. 7 ustawy o FUS). Natomiast w przypadku osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, prawo do renty ulega zawieszeniu (art. 104 ust. 7 ustawy o FUS). Przychód osiągany przez jedną z osób uprawnionych do renty wpływa jedynie na zawieszenie lub zmniejszenie tej części renty, do której jest ona uprawniona.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż zmarły pracownik był wdowcem. Bezprzedmiotowa staje się zatem kwestia prawa małżonka do odprawy pośmiertnej. Dyskusyjną jest natomiast kwestia prawa córek pracownika do tego świadczenia. Na podstawie treści zapytania nie można ustalić w jakim konkretnie wieku znajdują się obie Panie oraz czy się uczą. Brak również bardziej szczegółowych informacji o ich sytuacji majątkowej. Wiadomo jedynie, iż obie córki pracownika są dorosłe i znajdują się na własnym utrzymaniu. Jeżeli obie Panie nie przekroczyły 25 roku życia i się uczą, zasadnym wydawałoby się rozważenie wypłacenia im odprawy pośmiertnej. Natomiast jeżeli córki nie spełniają przesłanek prawa do renty rodzinnej nie ma potrzeby rozważania ich prawa do odprawy pośmiertnej. Nie są bowiem spełnione przesłanki uzyskania tego świadczenia.