Osoby, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, mają prawo do korzystania za świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zasiłek chorobowy może być wypłacany przez płatnika składek albo przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

O tym, kto jest płatnikiem zasiłków decyduje liczba ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada poprzedniego roku. Jeżeli płatnik składek w listopadzie nie zgłaszał nikogo do ubezpieczenia chorobowego, to pod uwagę należy wziąć pierwszy miesiąc, kiedy dokonał takiego zgłoszenia. Płatnik, który zgłasza na wskazany dzień więcej niż 20. ubezpieczonych, będzie w kolejnym roku wypłacał zasiłki.

Dla ustalenia liczby ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego należy wziąć pod uwagę następujących ubezpieczonych:

• pracowników (w tym również uczniów),
• osoby wykonujące pracę nakładczą zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego,
• zleceniobiorców lub wykonujących umowy agencyjne lub inne umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące, podlegające ubezpieczeniu chorobowemu,
• zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące.

W liczbie ubezpieczonych nie należy uwzględniać osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych oraz duchownych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu.

Z powyższego wynika, że ZUS będzie wypłacał zasiłki na rzecz ubezpieczonych u płatników, którzy zgłaszali na 30 listopada roku poprzedzającego do ubezpieczenia chorobowego 20 lub mniej ubezpieczonych.

Ponadto ZUS jest płatnikiem zasiłku zawsze wtedy, gdy dotyczy on niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Gdy zasiłek będzie wypłacany w całości po ustaniu stosunku pracy, zasiłek wypłaci ZUS właściwy według miejsca zamieszkania pobierającego świadczenia. Jeżeli natomiast ZUS właściwy ze względu na siedzibę płatnika składek rozpoczął wypłatę zasiłku w trakcie zatrudnienia, to będzie on kontynuował wypłatę również po ustaniu tytułu ubezpieczenia, pomimo że zasiłkobiorca zamieszkuje w innym rejonie niż siedziba ZUS obsługująca byłego pracodawcę.

ZUS będzie wypłacał zasiłek także wtedy, jeśli rozpoczął jego wypłatę w roku poprzedzającym, a niezdolność do pracy trwa nieprzerwanie na przełomie roku, mimo że od 1 stycznia nowego roku płatnik składek stał się płatnikiem zasiłków. Płatnik wypłaci w takiej sytuacji dopiero kolejny rodzaj zasiłku.