Zgodnie z ustawą prawo o szkolnictwie wyższym studentem jest osoba kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolitych studiach magisterskich. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne wynika natomiast z art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

Jednak w przypadku osób, które ukończyły studia pierwszego stopnia i będą je kontynuować na studiach drugiego stopnia, zachowywanie praw studenta nie jest tożsame z zachowywaniem statusu studenta. Status studenta zostaje utracony w momencie uzyskania tytułu licencjata czy inżyniera, a ponownie uzyskany w przypadku rozpoczęcia studiów magisterskich uzupełniających. Wobec tego w okresie pomiędzy wykreśleniem z listy studentów, a immatrykulacją powstaje obowiązek ubezpieczeniowy. Wówczas od dnia następnego po dniu ukończenia studiów pierwszego stopnia student, który nie ukończył jeszcze 26 roku życia, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe ma dla niego charakter dobrowolny. Od dnia rozpoczęcia kolejnego etapu studiów znów nabędzie prawo zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS z tytułu zawartej umowy zlecenia, o ile nie ukończył jeszcze 26 roku życia.

Ponadto należy jednak pamiętać, że w przypadku zawarcia umowy zlecenia ze studentem, który jest jednocześnie pracownikiem zleceniodawcy lub praca na podstawie zawartej umowy jest wykonywana przez zleceniobiorcę na rzecz własnego pracodawcy, powstaje obowiązek odprowadzania składek do ZUS także od przychodu osiąganego z tytułu zawartej umowy zlecenia.

Nie są studentami uczestnicy studiów podyplomowych i doktoranckich, dlatego te osoby z tytułu zawieranych umów zlecenia zawsze będą podlegały ubezpieczeniom w ZUS.