Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin na tydzień. Ponadto osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Ustawodawca dopuszcza możliwość wyłączenia tej regulacji w ściśle określonych przypadkach.
W art. 16 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ustawodawca przewidział okoliczności, w których nie stosuje się ogólnych reguł dotyczących czasu pracy osób niepełnosprawnych ustanowionych w art. 15 tej ustawy.
Wyłączenie ma zastosowanie:
- do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
- gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.
Pierwszym krokiem do skorzystania z omawianej regulacji jest złożenie przez pracownika wniosku. Przepisy nie wymagają zachowania tutaj formy pisemnej, a zatem wniosek może zostać złożony również ustnie. Jednak ze względów dowodowych zalecane jest złożenie wniosku na piśmie. We wniosku pracownik powinien szczegółowo wskazać, z którego rozwiązania chciałby skorzystać, a mianowicie:
- czy chce zrezygnować z całości przepisów ograniczających kwestie czasu pracy,
- czy chce powrotu do „zwykłych” norm czasu pracy,
- czy chciałby uzyskać możliwość pracy w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej.
Treść wniosku pracownika powinna zostać przekazana lekarzowi, który wyda odpowiednie zaświadczenie lub odmówi wyrażenia zgody na rozwiązania zaproponowane przez pracownika. Co ważne, orzeczenie o wyłączeniu ograniczeń dotyczących czasu pracy, może zostać wydane zarówno przy okazji badań profilaktycznych, jak i poza cyklem badań wymaganych przepisami prawa pracy.
Lekarz jest związany treścią wniosku pracownika. Oznacza to, że nie może zadecydować o wyłączeniu innych ograniczeń, niż wskazane we wniosku. Może go uwzględnić albo sprzeciwić się mu w całości, lub wyrazić zgodę jedynie na wybrane wyłączenie, a na pozostałe nie. W każdym przypadku lekarz wydaje zgodę po analizie sytuacji zdrowotnej pracownika i wpływie na nią wnioskowanych zmian w zakresie czasu pracy.