19.09.2021 r.
3 min

Kiedy pracownik niepełnosprawny zachowuje prawo do wynagrodzenia pomimo nieświadczenia pracy?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
19.09.2021r.
3 min

Osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mają prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:

  • w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym,
  • w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Uprawnienia te wynikają z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 1 tej ustawy zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekraczać 21 dni kalendarzowych i nie może następować częściej niż raz w roku. Do uczestnictwa w takim turnusie osoba niepełnosprawna musi być kierowana przez lekarza, pod którego opieką się znajduje. Wynagrodzenie za czas takiego zwolnienia od pracy oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Podstawą jego wypłaty jest dokument potwierdzający pobyt na turnusie, wystawiony przez organizatora turnusu, który musi zostać przedstawiony pracodawcy.

Łączny wymiar dodatkowego urlopu i zwolnienia na czas uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym dla osoby niepełnosprawnej nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym. Wobec tego, w razie korzystania w danym roku z dodatkowego urlopu wypoczynkowego, pracodawca, ustalając wymiar zwolnienia na turnus, udzielonego w tym samym roku kalendarzowym, powinien wziąć pod uwagę wymiar wykorzystanego wcześniej dodatkowego urlopu. Jeżeli natomiast pracownik w pierwszej kolejności wykorzysta zwolnienie na turnus, to z dodatkowego urlopu może skorzystać jedynie w pozostałym zakresie, tj. dopełnienia do 21 dni.

Istotne jest, że pracodawca nie może wymagać, aby pracownik uczestniczył w turnusie rehabilitacyjnym w trakcie urlopu wypoczynkowego. Tego rodzaju uprawnienie jest niezależne od przysługującego pracownikowi prawa do urlopu wypoczynkowego.

Jeżeli pracownik nie ma możliwości odbycia badań i zabiegów opisanych w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy poza godzinami pracy, może skorzystać ze zwolnienia od pracy w tym celu. Niezależnie od tego, czy nieobecność z tego powodu będzie trwała kilka godzin, czy cały dzień pracy, to pracodawca nie może wymagać, aby pracownik skorzystał wtedy z urlopu wypoczynkowego. Ustawodawca nie sprecyzował jednak zasad udzielania takiego zwolnienia. Dlatego leży to w gestii pracodawcy. Z ustawy nie wynikają również jakiekolwiek ograniczenia co do maksymalnego (łącznego) wymiaru tego rodzaju zwolnienia. Czas zwolnienia jest uzależniony od czasu trwania badań/zabiegów oraz ewentualnego czasu niezbędnego na dojazd. Pracodawca ma prawo żądać przedstawienia stosownych dokumentów, potwierdzających udział w badaniach/zabiegach w godzinach pracy.