Z art. 84 kodeksu pracy wynika zakaz zrzeczenia się przez pracownika prawa do wynagrodzenia i przeniesienia tego prawa na inną osobę. W ten sposób ustawodawca ograniczył pracownika w dysponowaniu jego prawem do wynagrodzenia. Istnieje jednak wyjątek od tej zasady ustanowiony w art. 28 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zgodnie z treścią przywołanego przepisu, jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka. Nakaz taki wydawany jest w postępowaniu nieprocesowym, wszczynanym na wniosek małżonka pracownika.

Okolicznością uzasadniającą wydanie nakazu jest niespełnianie ciążącego na pracowniku-małżonku obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (nie przekazuje zarobionych pieniędzy na cele rodziny). Warto zwrócić uwagę, że przesłanka ta nie jest spełniona, jeżeli małżonek realizuje całość albo część swoich obowiązków poprzez pracę we wspólnym gospodarstwie domowym lub wychowując dzieci. Ponadto warunkiem wystąpienia o wydanie nakazu jest pozostawanie przez współmałżonków we wspólnym pożyciu.

„[…] należy uznać, że sąd nakazem objąć może jednocześnie zarówno wynagrodzenie za pracę, jak i inne należności przypadające małżonkowi (por. K. Gromek, Komentarz KRO, 2020, s. 163). Sąd powinien określić, czy do rąk uprawnionego małżonka wypłacane mają być wszystkie należności drugiego małżonka, czy też część z nich, a także czy poszczególne należności zostają objęte nakazem wypłaty do rąk współmałżonka w całości czy w części. Nakaz wypłaty do jego rąk całości wynagrodzenia za pracę małżonka zobowiązanego powinien mieć jednak miejsce zupełnie wyjątkowo. Rozmiar obciążania wynagrodzenia powinien bowiem odpowiadać części, w której na opieszałym małżonku spoczywa obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Część objęta nakazem może zostać określona przez ułamek całości wynagrodzenia (por. J. Gwiazdomorski, "Alimentacyjny" obowiązek, s. 99). Należy przychylić się do zapatrywania, iż sąd, orzekając na podstawie art. 28 § 1 KRO [kodeksu rodzinnego i opiekuńczego], nie bierze pod uwagę ograniczeń egzekucji wynikających z art. 833 § 1 KPC [kodeksu postępowania cywilnego]. Przepis art. 28 § 1 KRO [kodeksu rodzinnego i opiekuńczego] dopuszcza bowiem objęcie nakazem całego wynagrodzenia za pracę, zaś postępowanie prowadzone na podstawie tego artykułu nie stanowi postępowania egzekucyjnego (tamże, s. 99).” (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. prof. dr hab. Mariusz Załucki).

„Odpis postanowienia sąd przesyła pracodawcy lub dłużnikowi innej wierzytelności celem wykonania […] W wyniku wydania nakazu małżonek zobowiązany traci prawo do pobierania swojego wynagrodzenia lub innych należności (albo ich oznaczonej części), a ponadto jego zakład pracy lub jego dłużnicy związani są zakazem zapłaty tych świadczeń do rąk zarabiającego (tak T. Sokołowski, w: Dolecki, Sokołowski, Komentarz KRO, 2013, art. 28, Nb 5). Wyjaśnia się, że ściśle rzecz ujmując, zakład pracy i inni dłużnicy mogą spełnić świadczenie w dotychczasowy sposób, ale nie zwolnią się tą drogą z obowiązku dokonania świadczenia na ręce małżonka uprawnionego na mocy nakazu (tak T. Sokołowski, w: Dolecki, Sokołowski, Komentarz KRO, 2013, art. 28, Nb 5). Może również powstać obowiązek naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia (zob. J. Gwiazdomorski, "Alimentacyjny" obowiązek, s. 97–98).” (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. prof. dr hab. Konrad Osajda, dr Maciej Domański, dr Jerzy Słyk).

Ustawodawca określił, iż po ustaniu wspólnego pożycia wydany nakaz pozostaje w mocy (art. 28 § 2 zd. 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Sąd może jednak na wniosek każdego z małżonków nakaz ten zmienić albo uchylić.

Orzeczenie sądu wydane na podstawie art. 28 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie stanowi rozstrzygnięcia o obowiązku alimentacyjnym – zaspokajania potrzeb rodziny, o którym mowa w art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Tym samym możliwe jest jednoczesne wszczęcie postępowania o wydanie nakazu o wypłatę wynagrodzenia do rąk drugiego małżonka oraz o alimenty.