Jakie składniki wynagrodzenia nie podlegają wliczeniu do minimalnego wynagrodzenia za pracę?

Wynagrodzenie osobowe według GUS

Ustawa z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 roku, poz. 2008 z póź. zm.), zwana dalej ustawą o minimalnym wynagrodzeniu, statuuje zasadę, iż pracownik nie może otrzymać wynagrodzenia w kwocie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Minimalnego wynagrodzenia nie można utożsamiać z wynagrodzeniem zasadniczym. Stosownie bowiem do dyspozycji art. 6 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z zastrzeżeniem ust. 5.

Pojęcie wynagrodzeń osobowych Główny Urząd Statystyczny zdefiniował w „Zasadach metodycznych statystyki rynku pracy i wynagrodzeń” jako wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane lub wydawane w naturze (odpowiednio przeliczone):

1. pracownikom – należne z tytułu stosunku pracy lub stosunku służbowego,
2. osobom wykonującym pracę nakładczą – należne z tytułu umowy o pracę nakładczą,
3. młodocianym z tytułu umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i osobom pełnoletnim, które kończą naukę zawodu na warunkach określonych dla młodocianych.

Wynagrodzenia osobowe obejmują w szczególności:

1. wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i innej,
2. dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,
3. premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
4. dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
5. wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowiązującego wymiaru czasu pracy, lecz niewynikające z zakresu czynności,
6. wynagrodzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (np. dyżury, pełnienie pogotowia domowego),
7. wyrównanie do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
8. wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, wypłacane ze środków pracodawców (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju niezawinionego przez pracownika i in.),
9. nagrody jubileuszowe, odprawy rentowe i emerytalne, ekwiwalenty pieniężne za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i inne,
10. uposażenia posłów i senatorów wraz z uposażeniem dodatkowym, odprawy emerytalne, rentowe i parlamentarne posłów i senatorów, odprawy pracowników biur klubów, kół poselskich i senatorskich oraz zespołów parlamentarnych w związku z zakończeniem kadencji Sejmu i Senatu, a także odprawy dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, z którymi został rozwiązany stosunek pracy w związku z upływem kadencji,
11. świadczenia o charakterze deputatowym (wartość świadczeń w części nieopłaconej przez pracownika) lub ich ekwiwalenty pieniężne (np. deputaty węglowe, energetyczne, środków spożywczych), a także ekwiwalenty za umundurowanie, jeśli obowiązek jego noszenia wynika z obowiązujących ustaw, świadczenia odszkodowawcze (w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia), dodatek wyrównawczy wypłacany pracownikom, których wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Do wynagrodzeń osobowych nie zalicza się wynagrodzeń z tytułu rozporządzania przez pracowników prawami autorskimi do utworów stworzonych w ramach stosunku pracy.

Składniki wynagrodzenia niewliczane do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę

Zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:

1. nagrody jubileuszowej;
2. odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
3. wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Wskazane w art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu składniki wynagrodzenia osobowego nie podlegają wliczeniu do minimalnego wynagrodzenia. Wszystkie inne składniki wynagrodzenia mogą zostać uwzględnione przy obliczaniu kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. 

Wynagrodzenie za pracę w nocy

Na mocy ustawy z dnia 22 lipca 2016 roku o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 roku, poz. 1265 z póź. zm.) od 1 stycznia 2017 roku poszerzeniu ulegnie katalog składników wynagrodzenia nie podlegających wliczeniu do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od nowego roku do kwoty minimalnego wynagrodzenia nie będzie podlegał wliczeniu dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej. Tym samym ustawodawca uczynił zadość postulatom przedstawicieli doktryny i praktyki prawa, którzy od wielu lat domagali się wyłączenia z kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatku za pracę w porze nocnej.