Umowa zlecenia stanowi obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczony z tego tytułu podlega obligatoryjnie ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, natomiast ubezpieczenie chorobowe ma charakter dobrowolny. Obowiązkowe jest również ubezpieczenie zdrowotne.

Wskazana wyżej zasada nie ma charakteru bezwzględnego. Oznacza to, że doznaje pewnych wyjątków, chociażby w razie zbiegu tytułów do ubezpieczeń. W przypadku, gdy ubezpieczony osiąga z innego tytułu, z którego są odprowadzane składki, przychody w kwocie odpowiadającej co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, to z tytułu zawartej umowy zlecenie opłacana jest wyłącznie składka zdrowotna.

Jak wynika z art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zleceniobiorcy nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami do ukończenia 26 lat. W takiej sytuacji nie powstanie również obowiązek opłacania składki zdrowotnej.

Omówione wyżej wyjątki nie będą miały zastosowania w przypadku umów zlecenia zawieranych z własnym pracodawcą lub wykonywanych na rzecz własnego pracodawcy. W takich okolicznościach umowa zlecenia zawsze będzie stanowić obowiązkowy tytuł do ubezpieczenia, gdyż zleceniobiorca jest w takich okolicznościach traktowany tak samo jak pracownik, a składki są opłacane łącznie z tytułu umowy o pracę.

Po zawarciu umowy zlecenia płatnik ma obowiązek dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń w terminie 7 dni od dnia oznaczonego w umowie zlecenia jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania. Zgłoszenia należy dokonać na formularzu ZUS ZUA, a w przypadku, gdy ubezpieczony objęty jest jedynie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, to na formularzu ZUS ZZA.