27% rabatu na wakacje! Sprawdź najpopularniejsze tematy i zapisz się już dziś.
Listę szkoleń objętych promocją znajdziesz TUTAJ»

ZUS
05.07.2024 r.
4 min

Jakie konsekwencje grożą płatnikowi, który zaniży wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe?

Magdalena Jeziorska

Radca prawny

Skopiuj link
ZUS
05.07.2024r.
4 min

Stopa procentowa składki u płatników podlegających wpisowi do rejestru REGON zależy od liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego. W przypadku płatników zgłaszających do 9 osób – wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności. Najczęściej jest to połowa składki maksymalnej, a więc 1,67%. Dla płatników zgłaszających co najmniej 10 ubezpieczonych, stopę procentową ustala Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Płatnicy składek nie podlegający wpisowi do rejestru REGON zobowiązani są do opłacania składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,67% (50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności).

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowi iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek z zastrzeżeniem art. 33 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z art. 33 ust. 1 tej ustawy stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczeń co najmniej 10 ubezpieczonych, któremu Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustalił kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6 (ZUS IWA), przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działalności, do której należy.

Płatnik, który nie przekaże lub przekaże nieprawdziwe informacje skutkujące ustaleniem składki w zaniżonej wysokości, poniesie konsekwencje wynikające z ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z art. 34 ust. 1 tej ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala w drodze decyzji stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych, jeżeli płatnik składek nie przekaże informacji ZUS IWA albo korekty tej informacji w terminie 14 dni od otrzymania wezwania, a stopa procentowa ustalona na podstawie nieprawidłowych danych przekazanych przez płatnika składek lub wykazywana przez płatnika składek w dokumentach rozliczeniowych była zaniżona w stosunku do ustalonej na podstawie prawidłowych danych.

W przypadku zaniżenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe płatnik składek zobowiązany jest złożyć dokumenty rozliczeniowe korygujące i opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. W przypadku zawyżenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, płatnik składek zobowiązany jest złożyć dokumenty rozliczeniowe korygujące (art. 34 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).

W orzecznictwie sądowym ugruntowane jest stanowisko, zgodnie z którym instytucja podwyższenia stopy procentowej składki na cały rok składkowy do wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych w związku z nieprzekazaniem danych lub przekazaniem nieprawdziwych danych przez płatnika, ma charakter sankcji o charakterze represyjnym i prewencyjnym. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2013 r. (sygn. akt III UK 53/12) tylko przyczyny wadliwego zgłoszenia danych, za które płatnik nie ponosi odpowiedzialności, mogą go zwolnić z sankcji wynikającej z art. 34 ust. 1 ustawy wypadkowej. Dodatkowo, z omawianego przepisu wynika domniemanie winy płatnika składek, w sytuacji, gdy przekazane dane nie odpowiadają prawdzie, a to w sposób istotny wpływa na rozkład ciężaru dowodu. Płatnik składek ma bowiem wykazać, że zgłoszenie nieprawdziwych danych nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych. W konsekwencji na płatniku składek spoczywa ciężar udowodnienia, że podał obiektywnie nieprawdziwe dane z przyczyn od niego niezależnych (niezawinionych).