Jak rozliczać czas pracy w elastycznym rozkładzie czasu pracy?

Ruchomy czas pracy według kodeksu pracy

Warto przypomnieć, iż w świetle art. 140¹ § 1 i § 2 kodeksu pracy pracodawca może zastosować w zakładzie pracy rozkład czasu pracy polegający na różnych godzinach rozpoczęcia pracy w poszczególnych dniach pracy lub też na wskazaniu przedziału godzin rozpoczęcia pracy (np. między 7.00 a 9.00).

W/w rozkłady mogą być wprowadzone w układzie zbiorowym pracy lub porozumieniu z działającymi w zakładzie organizacjami związkowymi lub też – w przypadku braku związku zawodowego – w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym w zakładzie pracy. Niezależnie od powyższego trybu, sam pracownik może wnioskować o zastosowanie wobec niego takiego rozkładu.

Ruchomy czas pracy a doba pracownicza

Niestety wprowadzenie do kodeksu pracy tego elastycznego rozwiązania nie zlikwidowało problemu doby pracowniczej. Nie można bowiem uznać, iż art. 140¹ kodeksu pracy jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 128 § 3 pkt 1 kodeksu pracy wyłączającym jego stosowanie.

Zgodnie z kodeksową definicją przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Skoro ruchome rozkłady czasu pracy nie modyfikują pojęcia doby pracowniczej, dla pracownika opisanego w kazusie kształtują się one w tygodniu następująco:
 

• Poniedziałkowa: 24h od 8.00 rano do 8.00 rano we wtorek,
• Wtorkowa: 24h od 8.00 rano do 8.00 rano w środę,
• Środowa: 24h od 8.00 rano do 8.00 rano w czwartek,
• Czwartkowa: 24h od 8.00 rano do 8.00 rano w piątek,
• Piątkowa: 24h od 10.00 rano do 10.00 rano w sobotę.

Praca między dobami pracowniczymi

Łatwo zauważyć, że pomiędzy zakończeniem czwartkowej doby, tj. godz. 8.00 rano w piątek, a rozpoczęciem doby piątkowej, tj. godz. 10.00, mamy dwie godziny nieprzypisane do żadnej doby pracowniczej. Są to więc godziny pomiędzy dobami pracowniczymi.

W kodeksie pracy nie odnajdziemy przepisów regulujących powyższą kwestię, wszystkie sytuacje należy więc analizować indywidualnie badając każdy rozkład czasu pracy.

W sprawie pracy nadliczbowej między kolejnymi dobami pracowniczymi w 2013 roku wypowiedziało się MPiPS. Zgodnie z zaprezentowanym przez ministerstwo stanowiskiem, godziny nadliczbowe powstają w związku z przekroczeniem dobowym lub przeciętnym tygodniowym. Jest to bowiem praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy (dobową lub tygodniową) lub przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Ponieważ pracy nadliczbowej między kolejnymi dobami pracowniczymi nie można przypisać do żadnej z nich, należy je rozliczać jako godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy.
Odpowiedź

Pracownik zgodnie z obowiązującym go rozkładem miał w piątek wykonywać pracę od godz. 10.00 do godz. 18.00, tj. 8h. Wykonanie pracy jednak odbiegło od planu, bowiem pracownik faktycznie świadczył pracę od godz. 9.00 do godz. 18.00, tj. 9h. Wystąpiła więc 1h pracy nadliczbowej.

Mając na uwadze, iż elastyczny rozkład nie modyfikuje pojęcia doby pracowniczej oraz uwzględniając stanowisko MPiPS z ubiegłego roku, pracę należałoby rozliczyć w sposób następujący: pracownikowi należy wypłacić normalne wynagrodzenie za 1h pracy oraz dodatkowe wynagrodzenie za 1h pracy nadliczbowej w wysokości 100% z tytułu przekroczenia normy przeciętnej tygodniowej.