Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z powyższego należy wysnuć wniosek, iż odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz obwieszczenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 lutego 2011 roku w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej spełniają określone w przywołanym przepisie przesłanki uzasadniające zastosowanie zwolnienia od opodatkowania.

Natomiast w przypadku zasądzonego na rzecz poszkodowanego odszkodowania na zasadach wynikających z kodeksu cywilnego organy podatkowe stoją na stanowisku, iż odszkodowania wypłacane tytułem wypadku przy pracy na podstawie przepisów prawa cywilnego nie są zwolnione z podatku. Jest to uzasadniane tym, że choć przepis art. 444 § 1 kodeksu cywilnego określa zakres i sposób naprawienia szkody to nie zawiera on jednak dodatkowego elementu, który jest istotny z uwagi na zastosowanie zwolnienia podatkowego, tj. nie normuje wysokości odszkodowania lub zasad jego ustalenia.

Inaczej do zagadnienia podchodzą sądy. Traktują one bowiem, iż przepis kodeksu cywilnego stanowiący podstawę zasądzenia odszkodowania pozwala na przyznanie go w wysokości odpowiadającej kosztom faktycznie poniesionym w związku z wypadkiem. Zgodnie z treścią art. 444 § 1 kodeksu cywilnego: „W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.” Tym samym spełniona jest przesłanka wskazana w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiąca, że zwolnieniu podlega wartość odszkodowań, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw.